XIII. Ulusal Histoloji ve Embriyoloji Kongresi (Uluslararası Katılımlı), İzmir, Türkiye, 30 Nisan - 03 Mayıs 2016, cilt.5, ss.255-256
S-100 proteinleri büyüme, çoğalma, farklılaşma, hücre siklusu, kontraksiyon, apopitosis, sekresyon ve motilite gibi biyolojik fonksiyonları düzenlemek için diğer proteinlerle etkileşime giren kalsiyum aktiveli sinyal proteinleridir. S-100 proteinlerinin immunboyanması, diagnostik patolojide ve histolojik çalışmalarda nöroektodermal kökenli dokuları tespit etmek için kullanılmaktadır. Ancak son zamanlarda yapılan çalışmalar S-100 proteinlerinin sadece nöronal bir belirteç değil aynı zamanda kökeni nöroektodermal olmayan dokularda da tespit edildiği yönündedir. Dolayısıyla bu çalışma, erişkin erkek sıçanların intraorbital ve ekstraorbital lakrimal bezinde kalsiyum bağlayan
wbS-100, S-100α ve S-100β proteinleri ile α-SMA’nın immunohistokimyasal lokalizasyonlarını ortaya koymak amacıyla planlandı. Sıçanlardan anestezi altında lakrimal bezin ekstraorbital ve intraorbital kısımları çıkartıldıktan sonra kalbin sağ atriyumu kesilerek hayvanlar ötenazi edildi. Çıkartılan lakrimal bez doku örnekleri %10 formol-alkol tespit solüsyonunda 12 saat tespit edildi. Rutin histolojik prosedürü takiben parafinde bloklanan dokulardan alınan 4 μm kalınlığındaki seri kesitlere sırayla wbS-100, S-100α, S-100β ve α-SMA proteinlerini belirlemek için Streptavidinbiotin-peroksidaz immunohistokimyasal teknik uygulandı. Ekstraorbital lakrimal bezin asinus epiteli,
akıtıcı kanal epiteli, miyoepitel ve endotel hücrelerinin hem sitoplazmasında hem de çekirdeğinde wbS-100, S-100α ve S-100β immunreaksiyonuna rastlandı. İntraorbital bezin bütün yapısal komponentlerinde S-100α immunreaksiyonu en yoğun derecede çekirdekte gözlenirken, S-100β immunreaksiyonu sadece asinus epitel hücrelerinin sitoplazmasında bulunan salgı granüllerinin membranında zayıf pozitifti. Bununla birlikte ekstraorbital bezin asinus epitel hücrelerinin lateral membranlarında wbS-100 immunreaksiyonu, intraorbital bezin asinus epiteli ve akıtıcı kanal epitel
hücrelerinin lateral membranlarında ise wbS-100 ve S-100β immunreaksiyonu belirlendi. Ayrıca her iki lakrimal bezin interstisyel bağ dokusu içinde yer alan makrofajların hem sitoplazmasında hem de çekirdeğinde wbS-100 ve S-100α immunreaksiyonuna rastlanılırken, çekirdekte S-100β immunreaksiyonu negatifti. İntraorbital ve ekstraorbital lakrimal bezlerinin miyoepitel hücreleri ile kan damarlarının duvarında yer alan düz kas hücrelerinde ise α-SMA immunreaksiyonu saptandı. Sonuç olarak, sıçanların intraorbital ve ekstraorbital lakrimal bezinin tüm yapısal komponentlerinde kalsiyum bağlayan S-100 proteinlerinin çekirdek, sitoplazma ve hücre membranlarındaki lokalizasyonları dikkate alındığında, bu proteinlerin lakrimal bezlerde başta sekresyon olmak üzere kalsiyum homeostazisi, kontraksiyon, protein sentezi, enzim aktivitesi, vaskuler fizyoloji ve yangısal cevap gibi birçok kritik fonksiyonlarının olabileceği kanaatine varılmıştır.