Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu Çerçevesinde Kambiyo Senetlerinin Rehni

Creative Commons License

Yıldırım H.

5th International Management and Social Research Conference, İstanbul, Türkiye, 17 - 18 Eylül 2020, ss.94-95

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.94-95
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu Çerçevesinde

Kambiyo Senetlerinin Rehni

Hakan YILDIRIM[1]

                Teslimsiz taşınır rehin hakkının güvence olarak kullanımının yaygınlaştırılması, bu rehne konu taşınırların kapsamının genişletilmesi, taşınır rehninde aleniyetin sağlanması ile rehnin paraya çevrilmesinde alternatif yolların sunulması suretiyle finansmana erişimi kolaylaştırmak amacıyla 01.01.2017 tarihinde 6750 Sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu (TİTRK) yürürlüğe girmiştir (TİTRK m. 1/1). Böylece 1971 yılında yürürlüğe giren 1447 sayılı Ticari İşletme Rehni Kanunu yerini TİTRK’e bırakmıştır. Bu kanun ile birlikte Türk Medeni Kanunu’nun benimsediği taşınır rehni hükümlerinden farklı düzenlemeler getirilerek, diğer bir anlatımla “rehin” hususunda köklü değişiklikler yapılarak yeni bir tescilli taşınır rehni sistemi benimsenmiştir.

Bu kanun hükümleri gereğince üzerinde rehin hakkı kurulabilecek taşınır varlıklar sayılmış ve sayılanların yanı sıra benzeri her türlü taşınır varlık ve hak üzerinde de rehin hakkı kurulabileceği belirtilmiştir (TİTRK m. 1/3; m. 5/1). Buna karşılık sermaye piyasası araçları ile türev araçlara ilişkin finansal sözleşmeler, mevduat rehni (TİTRK m. 1/4), tapu kütüğüne herhangi bir nedenle tescil edilen taşınırlar (TİTRK m. 1/5) ve diğer kanunlar uyarınca bir sicile tescili zorunlu olan taşınır rehinleri (TİTRK m. 8/3) bu kanun kapsamı dışında bırakılmıştır. Dikkat edileceği üzere, TİTRK hükümlerinin uygulanmayacağı rehin konuları arasında kıymetli evrakın rehni sayılmamıştır. Hatta TİTRK m. 5/1-a’da alacakların, m. 5/1-p’de benzeri her türlü taşınır varlık ve hakkın ve m. 5/5’te her tür sözleşmeden doğan mevcut veya müstakbel alacakların TİTRK kapsamında rehne konu edilebileceği düzenleme altına alınmıştır.

Kambiyo senedi niteliğinde olan kıymetli evrakın rehni konusunun Türk Ticaret Kanunu ve Türk Medeni Kanunu hükümlerinde ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiş olması karşısında TİTRK kapsamında kambiyo senetlerinin rehnedilip rehnedilemeyeceği öğretide tartışılmıştır. Tebliğimizde kambiyo senetlerinin TİTRK kapsamında rehne konu olup olmayacağı, başta TİTRK olmak üzere çeşitli düzenlemeler ve uygulamalar esas alınarak etraflıca incelenecektir.

                Anahtar Kelimeler: Rehin, Taşınır Rehni, Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu, Kambiyo Senetleri, Kambiyo Senetlerinin Rehni.


[1]      Arş. Gör., Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı, hakanyildirim@erciyes.edu.tr. ORCID ID: orcid.org/0000-0001-9483-0475. 

Pledge of Bills of Exchange within the Framework of the Movable Pledge Law in Commercial Transactions

Hakan YILDIRIM[1]

The Movable Pledge Law No.6750 in Commercial Transactions (TITRK) entered into force on 01.01.2017 to expand the employment of the undelivered movable pledge right as a guarantee, to expand the scope of the movables subject to the present pledge, to confirm publicity within the movable pledge and to facilitate access to financing by offering alternative routes to liquidate the pledge (TITRK Art. 1/1). Thus, the Commercial Enterprise Pledge Law No. 1447, which entered into force in 1971, has been replaced by TITRK. With this law, a brand new registered movable pledge system was adopted by making radical changes within the subject of "pledge" by introducing different regulations from the movable pledge provisions adopted by the Turkish Civil Code.

Per the provisions of this law, movable assets that will be pledged are counted and it's been stated that pledge rights may be established on all similar movable assets and rights additionally to those listed (TITRK Art. 1/3; Art. 5/1). On the opposite hand, financial contracts are associated with capital market instruments and derivative instruments, deposit pledge (TITRK Art. 8/3) has been excluded from the scope of this law. Because it is noted, the pledge of valuable documents isn't considered among the pledge issues where the provisions of TITRK aren't applicable. Even TITRK in Art. 5/1-a receivables, in Art. 5/1-p, all similar movable assets and rights and in Art. 5/5, it's regulated that existing or future receivables arising from any quite contract may be pledged within the scope of TITRK.

It had been discussed within the doctrine whether the pledges of the bills of exchange may be pledged within the scope of TITRK, despite the very fact that the problem of a pledge of valuable documents, which could be a bill of exchange, is regulated intimately within the provisions of the Turkish Commercial Code and Turkish Civil Code. In our communiqué, whether bills of exchange are subject to pledge within the scope of TITRK are going to be examined intimately on the idea of varied regulations and practices, especially TITRK.

Keywords: Pledge, Movable Pledge, Pledge of Movable Pledge in Commercial Transactions, Bills of Exchange, Pledge of Bills of Exchange.


[1]      Research Assistant, Erciyes University Faculty of Law, Department of Commercial Law, hakanyildirim@erciyes.edu.tr. ORCID ID: orcid.org/0000-0001-9483-0475.