Akademik Veri Yönetim Sistemi
CUKUROVA 5th INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCHES CONFERENCE, Adana, Türkiye, 9 - 11 Ekim 2020, ss.66-67
ADİ
ORTAKLIKTA YÖNETİM HAKKININ KALDIRILMASI VE SINIRLANMASI
Hakan Yıldırım[1]
Adi ortaklıkta yönetim hakkının
kaldırılması ve sınırlanması, Türk Borçlar Kanunu (TBK)’nda yeterli açıklıkta
düzenlenmemiştir. TBK’da yalnızca, ortaklık sözleşmesiyle ortaklardan birine
verilen yönetim hakkının kaldırılmasına ve sınırlanmasına ilişkin bir hüküm
bulunmaktadır (TBK m. 629). Bunun dışında, yönetim hakkının bir karar ile
verilmesi durumunda veya kanun gereği kazanıldığı hallerde bu hakkın
kaldırılmasına veya sınırlanmasına dair bir düzenleme sevk edilmemiştir. Aynı
şekilde ortaklık sözleşmesiyle veya kararıyla yöneticiliğin ortak olmayan bir
üçüncü şahsa bırakılması halinde, yönetim hakkının bu kişiden geri alınıp
alınamayacağına ve eğer alınabilecekse bunun şekil ve sonuçlarına ilişkin bir
maddeye de TBK’da rastlanılmamaktadır. Bu durum ise, öğretide ve uygulamada
farklı görüşlerin ortaya çıkmasına sebebiyet verdiğinden mevcut hukuki
çatışmanın çeşitli perspektiflerden değerlendirilmesi neticesinde nasıl çözüleceğinin
tartışılması gerekmektedir.
TBK m. 625/2 hükmü uyarınca, ortaklık, ortakların tümü
veya birkaçı tarafından yönetilmekte ise, olağan işlemlerin yerine
getirilmesinde yönetim hakkı, kural olarak, her bir ortağa münferiden
tanınmıştır. Ancak ortaklık sözleşmesiyle veya kararıyla yönetim hakkının
birden çok ortağa birlikte kullanılmak üzere verilmesi de mümkündür. Bu durumda
bir veya birden fazla yönetici ortağın yönetim hakkının kaldırılması ile
oluşacak yönetim boşluğunun ne şekilde doldurulacağı sorusuna cevap bulmak
gerekmektedir. Zira bu boşluk, karar alma sürecinde yönetimde kilitlenmeye yol
açarak ortaklık işlerinin yürütülmesini imkansız hale getirecektir. Yine
yönetim hakkının kaldırılmasının veya sınırlamasının oybirliği ile ortaklık
sözleşmesi değiştirilerek veya karar alınarak yapılmasının gerekli olduğu,
ancak bunun da yetkisi kaldırılmak veya sınırlanmak istenen ortağın olumsuz oyu
sebebiyle sağlanamayacağı durumda, alternatif çözüm yollarının belirlenmesi
gerekmektedir. Öte yandan teori ve uygulama açısından gündeme gelen, gizli adi
ortaklıkta yönetim hakkının kaldırılması, sınırlamanın yöneticinin itiraz
hakkına etkisi gibi özel bazı sorunların tartışılması ve değerlendirilmesi de
üzerinde durulması gereken konular arasında yer almaktadır.
Tebliğimizde adi ortaklıkta yönetim konusu genel
hatlarıyla incelendikten sonra, yönetim hakkının kaldırılması ve sınırlanması
konusu, yukarıda çizilen tablo çerçevesinde ayrıntılı bir şekilde ele alınarak,
sözü edilen sorunlara öğreti ve yargı kararları ışığında çözüm önerileri
sunulacaktır. Ayrıca önereceğimiz çözümler hukukumuzdaki benzer örneklerden
hareketle tartışılıp neden-sonuç ilişkisi izah olunduktan sonra mevzuatta
yapılması gereken değişiklikler ortaya konulacaktır.
Anahtar Kelimeler:
Adi Ortaklık, Yönetim, Yönetim Hakkının Kaldırılması ve Sınırlanması.
[1] Arş.
Gör., Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı, hakanyildirim@erciyes.edu.tr. ORCID ID:
orcid.org/0000-0001-9483-0475.
REMOVAL AND LIMITATION OF
THE RIGHT TO MANAGEMENT IN SIMPLE PARTNERSHIPS
Hakan Yıldırım[1]
The
removal and limitation of the right to govern in simple partnerships are not
regulated in sufficient clarity in the Turkish Code of Obligations (TCoO).
There is only a provision in the TCoO regarding the removal and limitation of
the management right given to one of the partners through the simple
partnership agreement (TCoO Art. 629). Apart from this legal status, in case
the right of management is granted by a decision of the board of directors or
if it is acquired in accordance with the law, no regulation has been set for
the removal or limitation of this right. Likewise, if the management is left to
a non-partner third party with a partnership agreement or decision, it is not
possible to find an article regarding whether the right of management can be
withdrawn from this person and if it can be obtained, the form and results of
this. As this situation causes different views in doctrine and practice, it is
necessary to discuss how to resolve the current legal conflict from various
perspectives.
In
accordance with TCoO Art. 625/2, if the partnership is managed by all or a few
of the partners, the right to management in performing ordinary transactions,
as a rule, is individually granted to each partner. Therewith, it is also
possible to give the right of management to be used together with multiple
partners by partnership agreement or partnership decision. In this case, it is
necessary to find the answer to the question of how to fill the management gap,
which will occur by removing the management right of one or more of the
managing partners. Because this gap will lead to a lockdown in management in
the decision-making process, making it impossible to carry out partnership
affairs. Once again, in cases where it is necessary to remove or restrict the
right to management unanimously and, in cases when this is impossible because
of the one of the partners’ negative vote, changing the partnership agreement
or by taking a decision, alternative ways of solution should be determined. On
the other hand, discussing and evaluating some of the special issues that arise
in terms of theory and practice, such as the removal of the right to management
in secret common partnership, the effect of the restriction on the right of
objection of the manager, are among the topics that should be considered.
In
our annunciation, after the management issue in simple partnerships is examined
in detail, the issue of lifting and limiting the right to management will be
handled in detail within the framework of the table above, and solutions will
be presented in the light of the doctrine and judicial decisions. In addition,
the solutions we will propose will be discussed based on similar examples in
our law and the relationship will be explained, and the changes to be made in
the legislation will be introduced.
Keywords: Simple partnership, Management, Removal and Limitation of the Right to
Management.
[1] Research
Assistant, Erciyes University Faculty of Law, Department of Commercial Law, hakanyildirim@erciyes.edu.tr. ORCID ID: orcid.org/0000-0001-9483-0475.