Sınıf-Bölüşüm-Bütçe: Küreselleşme Sürecinde Türk Bütçesinin Sınıfsal İçeriği Üzerine Bir İnceleme


AKBEY F.

Türkiye’nin Toplumsal, Siyasal ve Ekonomik Dönüşümü: Eleştirel Yaklaşımlar, Ankara, Türkiye, 21 - 22 Ekim 2005, cilt.1, ss.15

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.15
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

Türkiye’de 1980 sonrası yaşanan süreçte, devlet-piyasa-toplum ilişkilerinde görülen korporatist yapının çözülüşü ve iletişim ve ulaşım teknolojilerinin geldiği aşamada anlamsız bir biçimde; yerelliği, post-modern bir karar alamama biçimi olan yönetişim ve çoğulculuğu ve bunların yeniden üretilmesi sonucu görece bir kalkınamama durumunu ifade eden sürdürülebilir kalkın(ama)mayı bir üst-hegamonik söylem olarak ön plana çıkaran geçiş dönemi; bütçe sistem ve politikalarında görülen dönüşümden de okunabilmektedir. Çalışmanın amacı da böyle bir okumayı gerçekleştirmek ve süreci ve sürecin sınıfsal içeriğini teknik detaylarından yakalamaktır. Buna yönelik olarak öncelikle kapitalist birikim sürecinin karakteristiği ve dinamikleri ele alınarak, bu çerçevede, birikim süreci-kamu ekonomisi ilişkileri ortaya konmuş; ardından bu ilişkilerdeki dönüşümlerin genel olarak ve 1980 sonrası dönem özelinde bütçe sistem ve politikaları ile olan ilişkisi incelenmiştir. Son olarak ise 1980 sonrası Türkiye’de yaşanan dönüşümün uygulanan bütçe sistem ve politikalarında görülen değişimlerdeki yansımaları ortaya konmaktadır. Sonuçta görülmektedir ki, merkezi yönetim bütçesi, harcama, gelir ve borçlanma yapısı itibariyle sınıfsaldır ve kapitalizmin çalışan sınıflar aleyhine ve sermaye yanlısı karakterini yeniden üretmektedir.

In post-1980 period of Turkey (in a phase where we faced the deconstruction of corporatist structure that has been seen throughout state-market-society relations before and where we saw high level of transportation and communication technologies), there is a transformation process that meaninglessly champions localness yet, and also -as postmodern indecisiveness structures- governance and pluralism,  that put forward a relative (in)development situation as a superior hegemonic discourse. And all this process can be red from evolution of budgetary system and policies as well. The aim of the study was to make such a perusal and to catch the process and its class-based context from technical details. When we did this technical analysis, -very briefly- what we firstly faced that in terms of class-based analysis was the increase in transfer payments in Turkish Central Government Budget because of rising interest payments on borrowings. This was a clear resource transfer from lower classes to rich one. Secondly, we saw a dramatic decline in public investment expenditures, and this meant for us that the Keynesian characteristics of the public economy was being dissolved gradually. In this period, on the revenue side, the resource transfer from lower classes to rich ones again came to light. The gradual increase in the share of indirect taxes vs. that of direct ones is the self-evident indicator for that. We see the same end by looking the figures on borrowing that exhibit the deepening of class inequality by portraying the increase in domestic borrowing against foreign one in terms of their proportion to GDP. In conclusion, Turkish budgetary system and processes of post-1980 period have severely reflected and contributed the class inequality in Turkey.