Akademik Veri Yönetim Sistemi
10. Ulusal Zootekni Öğrenci Kongresi, Kayseri, Türkiye, 23 Nisan 2014, ss.88
Damızlık sığır yetiştiriciliğinde amaca uygun bir hayvancılığın yerleştirilmesine çalışılır. Günümüz şartlarına göre, hayvancılıktan nasıl ve hangi şekilde kâr elde ediliyorsa, yetiştirme tekniği ve sistemi o yöne doğru kaydırılır. İneklerin verimsiz dönem masraflarının payının azaltılması, verimli yaşam sürelerinin uzatılması ve uzun bir yetiştirme dönemi elde edilebilmesi, yetiştiricilikte kârlılık açısından istenilen durumdur. Süt sığırcılığında, ineklerin her sene bir buzağı vermesi ve laktasyon boyunca süt vermeleri amaçlanır. Türkiye’de damızlıkta kullanma süresi, sürü ömrü ve ayıklama nedenleri ile ilgili çok az sayıda araştırma yapılmıştır. Dolayısıyla son yıllarda bu konuya yönelik çalışmalar yoğunluk kazanmaktadır. Türkiye’de Siyah Alaca ineklerin verim potansiyellerinden yeterince yararlanılamadığı ve genç yaşta yapılan ayıklamaların fazla olduğu bilinmektedir. Yapılan araştırmalarda ayıklanan süt sığırlarının yaklaşık 1/3’ ünün hastalıktan dolayı ayıklandığı ve bu hastalıkların 1/3’ünü de mastitisin oluşturduğu bildirilmektedir. İsveç’te ayıklama nedenlerinin %15–25’ini mastitis, %15’ini ise diğer hastalıklar oluşturmaktadır. Ketosis, abomasum deplasmanı, laminitis gibi hastalıklar süt veriminin %10’u kadar ekonomik ağırlığa sahip iken, mastitis ayrı bir durum göstermektedir. Mastitisin ekonomik ağırlığı süt veriminin %25’i kadardır. Ayıklama nedenleri olarak düşük süt verimi (%29–36), üreme sorunu (%15–27), mastitis (%18–23) ve diğer sebepler (%25) olduğu bilinmektedir. Sürüde ayıklama oranını düşürmek ve daha uzun süre damızlıkta tutmak amacıyla düzenli verim kayıtları tutulmalıdır. Sığırlar dış görünüşe göre değerlendirilerek fiziksel tip karakterleri belirlenmelidir. Tutulan kayıtlardan sürüden çıkarılma nedenleri, sürü ömrü ve damızlıkta kullanma süresi gibi parametreler saptanarak gerekli önlemler alınabilir. Ayıklama oranını düşürmek için istem dışı ayıklamalar düşürülmelidir. Bunun için de çevresel faktörler (hijyen, aşılama) iyileştirilmelidir. Böylece damızlıkta kullanma süresi artırılarak inekler uzun ömürlü olur. Sürünün karlılığı artırılabilir.