Histerektomi Sonrası Hemşirelik Bakımında Roy Adaptasyon Modelinin Kullanımı: İki Olgu Sunumu

Yüceler Kaçmaz H., Küçük G., Kaplan Ö.

I.Uluslararası ve II.Ulusal Kadın Sağlığı Hemşireliği Kongresi, İstanbul, Türkiye, 23 - 24 Mart 2018, cilt.1, sa.43, ss.386-387

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.386-387
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

HİSTEREKTOMİ SONRASI HEMŞİRELİK BAKIMINDA

ROY ADAPTASYON MODELİNİN KULLANIMI: İKİ OLGU SUNUMU

Hatice Yüceler Kaçmaz1         Gülhan Küçük Öztürk2         Özlem Kömmeci Kaplan3

Özet

  Günümüzde, jinekolojik alanda en sık yapılan operasyonlardan biri histerektomidir. Histerektomi sadece cerrahi bir müdahale değil, aynı zamanda değer verilen bir organın kaybı ve kadını fiziksel, ruhsal ve sosyal bakımdan da etkileyen bir müdahaledir. Bunlara ek olarak malign bir oluşum için histerektomi yapılıyorsa gereksinimler ve bakım daha da karmaşık hale gelmektedir. Bu nedenle histerektomi sonrası bireylere fizyolojik, psikolojik ve sosyal gereksinimlerinin karşılandığı tam bir bakım sunulmalıdır. Roy Adaptasyon Modeli, hemşirelikte yaygın olarak kullanılan modellerden biridir ve bireylerin, ailelerin ve grupların uyum gereksinimlerini belirlemede çatı oluşturmakta ve insanın adaptif sisteminde ve çevrede meydana gelen değişimlere odaklanmaktadır. Modelde, fizyolojik, benlik kavramı, rol fonksiyonu ve karşılıklı bağlılık alanları olmak üzere dört uyum alanı çerçevesinde veriler toplanılır. Hemşireler bu uyum alanlarında bireylerin gereksinimlerini karşılamada yardım ederler. Uyaranlar odak, etkileyen ve olası uyaranlar olmak üzere üç kategoride sınıflandırılır ve uyaranlardan yola çıkarak oluşturulan hemşirelik tanıları, hedefleri ve girişimleri doğrultusunda bakım planlanır. Uygulanan hemşirelik girişimlerinin etkinliği ise; girişimlerden sonra hastanın davranışlarının gözlenmesi ve değerlendirilmesi ile ortaya konur. Birey uyumlu davranışta bulunur ise hemşirelik girişimleri etkili, aksi takdirde etkisiz kabul edilip yeni hemşirelik girişimleri planlanır. Yapılan tüm bu müdahalerle bireyin yaşadığı duruma adaptasyonu sağlanmaya çalışılır.  Kişiye özgü bakım geliştirilmesini sağlaması ve bakım kalitesini artırmasının yanı sıra hemşirelik uygulamalarının bir modele dayandırılması bu uygulamalarının mesleki boyut içinde değerlendirilmesine olanak sunar ve hemşirelik adına veri tabanı oluşturulmasında bilgi kaynağı oluşturur. Ayrıca hemşirelik bilgisini ve uygulamalarını sistematize ederek hemşireye rehberlik eder ve profesyonel bir iletişim sağlar.    

    Günümüzde modellere olan ilginin artmasına karşın hemşirelik uygulamalarında modellerin kullanımına fazla rastlanmamaktadır.  Bu sunumda serviks kanseri nedeniyle histerektomi olan iki vaka Roy Adaptasyon modeline göre değerlendirilmiş, Roy Adaptasyon Modeli’nin histerektomi sonrası bireyin bakımında kullanımının yararlarını ve hemşirelik bakımında model kullanımına yönelik örnekleri göstermek amaçlanmıştır.  Roy Adaptasyon Modeli’ne göre uygulanan bakım planının histerektomi sonrası hastaların fizyolojik, psikolojik ve sosyal uyumunu arttırdığı görülmüştür. Bireyi biyopsikososyal bir bütün olarak ele alan Roy Adaptasyon modelinin, histerektomi sonrası hastalarda kullanılmasının uygun olabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: Histerektomi, Roy Adaptasyon Modeli, Hemşirelik Bakımı