Atık Enerji Tüketimi ile Sanayi Üretimi İlişkisi: Dalgacık Uyumu Modeli

Kuşkaya S., Bilgili F.

Döngüsel Ekonomi Makro ve Mikro İncelemeler, Doç. Dr. Ferhan Sayın, Editör, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, ss.209-229, 2020

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2020
  • Yayınevi: Nobel Yayın Dağıtım
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.209-229
  • Editörler: Doç. Dr. Ferhan Sayın, Editör
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Atıklar, insanların üretim ve tüketim faaliyetlerinin doğal bir yan ürünüdür. Bu faaliyetlerinin artması, atık artışını da beraberinde getirmiştir. Dolayısıyla, bu atıkların tekrar ekonomiye tekrar kazandırılması önemli hale gelmiştir. Atıkların ekonomiye kazandırılmasının en etkili yöntemlerinin başında atıktan enerji (waste to energy) üretilmesi gelmektedir. Bu bağlamda bu çalışmada, 1981:1- 2020:5 dönemi dikkate alınarak ABD ekonomisi için atık enerji tüketimi ve sanayi üretim endeksi arasındaki ilişki araştırılmıştır. Bu araştırmada, değişkenlerin hem zaman hem de frekans alanlarında analiz edilmesini sağlayan dalgacık analizi kullanılmıştır. Analizde, öncelikle atık enerji tüketimi ile sanayi üretim endeksi arasındaki dalgacık uyumu ilişkisi incelenmiştir. Daha sonra dalgacık modellerine, kısa (1~4 frekans bandı) ve uzun vadede (4~8 frekans bandı) değişkenler arasındaki ilişkiye daha verimli ve anlamlı olarak ulaşmak için bazı ek (kontrol) değişkenler (hidroelektrik enerji tüketimi, jeotermal enerji tüketimi, doğal gaz enerji tüketimi) dahil edilmiştir. Dalgacık ve kısmi dalgacık analizleri sonucunda, atık enerji tüketimi ile endüstriyel üretim endeksi arasında pozitif bir ilişki (birlikte hareket ettikleri) olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Diğer bir deyişle, atık enerjinin (endüstriyel üretimin), endüstriyel üretime (atık enerjisine) yol açtığı, ABD ekonomisinde atık enerji tüketimi ile endüstriyel üretim endeksi arasında farklı dönemlerde (hem kısa hem de uzun vadede) pozitif korelasyon yaşandığı tespit edilmiştir. Bu istatistiksel kanıt, 1981:1-2020:5 dönemi için ABD’de atık enerjisi tüketiminin (endüstriyel üretimin), endüstriyel üretimi (atık enerji tüketimini) artırdığını ortaya koymaktadır. Bu çalışma, politika ya- Döngüsel Ekonomi – Makro ve Mikro İncelemeler 210 pıcıların, ülkelerinin gelir düzeylerini iyileştirmek için verimli bir atık enerji politikası izlediklerini göstermektedir.