Akademik Veri Yönetim Sistemi
5. Uluslararası Halk Kültürü ve Sanat Etkinlikleri Sempozyumu, Ankara, Türkiye, 12 - 14 Ekim 2017, cilt.2, ss.407-418
Türk halı motifleri oldukça zengin ve çok boyutludur. Avrasya’nın bir ucundan o biri ucuna kadar büyük bir arazide yayılmış Türk boylarından her birinin halı sanatı üslup açısından ne kadar orijinal ve zengin olsa da onları birleştiren birçok ana çizgiler mevcuttur. Bu çizgilerden biri de halı sanatında desenlerin maksimum derecede stilize olmasıdır.
Sunulan çalışmada Türk boylarının halılarındaki motiflerin yüksek derecede stilize edilmiş olmasının nedenleri araştırılmış ve bunlarla bağlı fikirler söylenmiştir.
Türk halılarında insanı simgeleyen motifler analiz edilmiştir. Orta Asya, Azerbaycan ve Anadolu halılarındaki stilize edilmiş insan figürleri incelenmiş, onların sadece menşece değil, biçim ve anlamına göre de aynı olduğu ortaya çıkarılmıştır. Kadın ve erkeği ifade eden figür tiplerine dayanarak halılarımızdaki evlilik, düğün, aile ve akrabalığı ifade eden simgesel motifler ilk defa yorumlanmış, farklı Türk boylarının halılarından alınmış motiflerle örneklendirilmiştir.
The motifs of the Turkic carpets are very rich and versatile. Despite the originality from the point of view of the carpet art style of each of the Turkic publics that are spread throughout Eurasia, they have many common things in common. One of these aspects is the maximum stylization of ornaments.
In the presented work, the reasons for the high degree of stylization ornaments of the Turkic carpets were investigated, and the thoughts associated with this were put forward. The motives, symbolizing the human, were analyzed. Stylized human motifs in the carpets of Central Asia, Azerbaijan and Anatolia were considered. It is revealed that they are not only in the image, but also in meaning are identical. On the basis of the motifs symbolizing the male and female beginning, symbols of marriage, family and kinship were first interpreted based examples of carpets of different Turkic peoples.