Akademik Veri Yönetim Sistemi
45. Ulusal Hematoloji kongresi, Antalya, Türkiye, 30 Ekim - 02 Kasım 2019, ss.115-116
Giriş: Kemik iliği ve lenfatik sistem kökenli lösemi ve lenfoma gibi hematolojik hastalıkların tedavisi, allojenik hematopoetik kök hücre (AHKH) nakli
sonrası, immünsüpresif tedavi uygulanmasına rağmen çeşitli komplikasyonlar gelişebilir, bunların içerisinde önemli bir mortalite ve morbidite
nedeni Graft Versus Host hastalığıdır (GVHH). GVHH’nın ilk olarak uygulanan tedavisi yüksek doz steroid kullanımıdır. NR3C1(Glukokortikoid
Reseptor) genindeki polimorfizm, mutasyonlar ve promotör bölgesindeki
epigenetik değişiklik olan metilasyon glukokortikoid reseptör direncine
yol açtığı ileri sürülmektedir. Bu çalışmada NR3C1 geni promotor bölgesinin metilasyonu ile glukokortikoid reseptör direnci arasındaki olası ilişkinin AHKH nakli yapılan GVHH hastalarında araştırılması amaçlanmaktadır.
GVHH tedavisinde steroide direnç oranlarının yüksek olduğu düşünüldüğünde steroide dirençli vakaların tedavi öncesi tespiti; gereksiz ve uzun
süre steroid kullanımı azaltılabilir ve klinikte tedavi seçeneklerini belirleme
noktasında klinisyenlere yol gösterebilir. Materyal – Metod: Bu araştırma Erciyes Üniversitesi Tıbbi Genetik
Anabilim Dalı, Erciyes Üniversitesi Hematoloji Bilim Dalı ve Erciyes
Üniversitesi Pediatrik Hematoloji Bilim Dallarının ortak çalışması ile gerçekleştirildi. DNA izolasyonu 2 cc EDTA’lı kandan QIAamp DNA Mini Blood
DNA izolasyon kiti kullanılarak yapıldı. DNA Bisülfit Modifikasyonu Thermo
Scientific EpiJET Bisulfite Conversion KİT #K1461 kiti ile gerçekleştirildi.
Metilasyon-Spesifik PZR (MSP), metillenmiş CpG dizilerine özgü olarak
tasarlanan metil-spesifik primerler ile gerçekleştirildi. Sanger sekans analizi 3500 genetik analyzer ile yapıldı. Veriler SeqScape Software3 Programı
ile değerlendirildi. Sonuçlar ki-kare analizi ile değelendirildi. p<0.05 düzeyi istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi.
Bulgular: 2015-2019 yılları arasında AHKH nakli olan GVHH gelişen steroid dirençli ve steroid bağımlı 10 hasta ve vericileri, GVHH gelişen streoid
duyarlı 10 hasta ve vericileri, GVHH gelişmeyen allojenik kemik iliği nakli
olmuş 8 hasta ve vericileri dahil edilmiştir. Çalışmamız F promotor bölgesinin metilasyon analizleri 1-32 CpG DNA dizilerini kapsamaktadır. Steroid
dirençli ve steroid duyarlı hastalar ve vericileri karşılaştırılmış ve istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır. Ayrıca bu hastalar ve vericileri
ile GVHH gelişmeyen hastalar ve vericileri karşılaştırılmış ve istatistiksel
olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır.
Tartışma: CpG metilasyonu, transkripsiyon kapasitesini değiştiren bir
dizi epigenetik işlemden biridir. NR3C1 geni promotor bölgesinde CpG
adacıklarında meydana gelen hipermetilasyon bu geni inaktive eder
ve GR (Glukokortikoid Reseptor) direnci oluşumuna neden olmaktadır.
Hasta sayısı artırılarak NR3C1 geni metilasyon farklılıklarının daha detaylı
bir şekilde incelenmesi ile GVHH gelişimi yada steroid direnci üzerindeki pozitif/negatif etkisi tespit edilebilir. NR3C1 genindeki polimorfizm,
mutasyonların ve promotor bölgesinin sekanslanması daha geniş çaplı
araştırmaları ile GVHH tedavisinde başarının artmasına yardımcı olacaktır.
Promotor bölgenin tamamında gelişebilecek ve bu çalışmada gösterilemeyen farklı metilenmiş nokta kombinasyonlarının tespit edilmesi durumunda, GVHH gelişmesiyle ilgili daha güçlü açıklamalar getirilebilmesi
mümkün olabilir.
Anahtar kelimeler: GVHH, NR3C1, Glukokortikoid Direnci, Steroid Cevabı,
Metilasyon.