Karamuk (Berberis crataegina DC.) meyveleri mavi-mor rengi ile başta antosiyaninler olmak üzere tanen, organik asitler, C vitamini gibi biyoaktif bileşenlerce oldukça zengin bir tıbbi bitkidir. Bu çalışmada, karamuk meyvesinin ekstraktlarının temel biyokimyasal özelliklerinin belirlenmesi amacıyla başlangıçta ekstraksiyon için en uygun solvent tipini seçmek için kafes karışım deneme tasarımı kullanılarak 3 farklı solvent (etanol, metanol ve su) ve bunların kombinasyonları ile ekstraksiyon yapılmış ve optimizasyon sonrası belirlenen solvent kullanılarak meyveden farklı sıvı/katı seviyesi (50-100 mL g-1), ekstraksiyon süresi (10-90 dk) ve sıcaklığı (25-75 ºC) olmak üzere üç faktörün örneklerin temel antioksidan ve antiradikal özellikleri üzerine etkisi araştırılmıştır. Örneklerin toplam fenolik madde miktarı 80.76-110.92 mg GAE g-1, toplam flavonoid madde miktarı 77.71-120.35 mg KE g-1, kondanse tanen miktarı 50.50-62.14 mg KE g-1 ve toplam antosiyanin miktarı 2.75-3.21 mg g-1 aralığında belirlenmiştir. DPPH radikali süpürme aktivitesi %25.02-63.09, ABTS radikali süpürme aktivitesi ise 122.48-256.09 μg TE g-1 aralığında tespit edilmiştir. Demir indirgeme aktivite değerleri 66.12-110.83 mg AAE kg-1, fosfomolibden yöntemiyle belirlenen antioksidan aktivite değerleri 108.88-137.36 mg AAE g-1 ve linoleik asit oksidasyon inhibisyon değerleri %85.69-89.72 aralığında ölçülmüştür. Genel olarak sıvı/katı seviyesi, ekstraksiyon süresi ve sıcaklığının artmasıyla ekstraktların biyoaktif değerlerinin yükseldiği gözlenmiştir.
Barberry (Berberis crataegina DC.) is a medicinal plant with blue-purple color and rich in bioactive compounds such as tannins, organic acids, vitamin C, especially anthocyanins. In this study, in order to determine the basic biochemical properties of barberry fruit extracts, three different solvents (ethanol, methanol, and water) and their combinations were initially extracted using a lattice mixture experimental design to select the most suitable solvent type for extraction and the effect of three factors, namely different liquid/solid level (50-100 mL g-1), extraction time (10-90 min) and temperature (25-75 ºC), on the basic antioxidant and antiradical properties of the samples were investigated using the solvent determined after optimization. The total phenolic content of the samples ranged from 80.76 to 110.92 mg GAE g-1, total flavonoid content from 77.71 to 120.35 mg KE g-1, and condensed tannin content from 50.50 to 62.14 mg KE g-1. The total anthocyanin content was measured between 2.75 and 3.21 mg g-1. The DPPH radical scavenging activity ranged from 25.02% to 63.09%, while the ABTS radical scavenging activity was between 122.48 and 256.09 μg TE g-1. The iron reduction activity values were determined to be in the range of 66.12 to 110.83 mg AAE kg-1. Antioxidant activity values, as measured by the phosphomolybdenum method, ranged from 108.88 to 137.36 mg AAE g-1, and linoleic acid oxidation inhibition values were found to be between 85.69% and 89.72%. In general, it was observed that the bioactive values of the extracts increased with the increase in liquid/solid level, extraction time and temperature.
