42. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kongresi, Ankara, Türkiye, 19 - 23 Mayıs 2021, ss.164
Amaç: Dev prolaktinomalar, hipofiz adenomlarının çok küçük bir kısmını oluşturur (%0.5) ve kendine has özelikleri
vardır. Bu çalışmada kliniğimizde takip edilen dev prolaktinoma olgularının tanımlayıcı özelliklerini, tedavilerini ve
tedaviye yanıtlarını inceledik.
Materyal & Metod: 2009-2020 arasında prolaktinoma tanısı ile takip edilen toplam 422 hastadan radyolojik (>4 cm) ve
hormonal özellikleri (prolaktin >1000 ng/mL) dev prolaktinoma ile uyumlu olan 24 hastanın dosyası incelendi. Hastaların
pre/post operatif radyolojik, hormonal özellikleri ve periferik görme alanları değerlendirildi.
Bulgular: Hastaların 22’si erkek 2’si kadın iken, yaş ortalamaları 45.4±12.5 yıl, takip süresi 63.3±33.8 ay, en büyük
tümör çapı ise 45.4±7.9 mm idi. Hastaların %70’ine cerrahi ve sonrasında medikal tedavi uygulanırken, %30’u ise
sadece medikal tedaviyle takip edildi. Özellikle daha uzun takip süresi olan hastalarda cerrahi tercihin daha sık olduğu
gözlendi. Hiç bir hastada diabetes insipitus saptanmazken, en sık karşılaşılan anterior hipofiz disfonksiyonu
hipogonadizm (%66) idi. Hiçbir hastada radyolojik komplet yanıt sağlanamazken, 18 hastada (%75) hormonal komplet
yanıt (prolaktin <25 ng/mL) sağlandı. Başlangıçta görme defekti olan 18 hastanın 14’ünde tedaviyle görme alanında
düzelme sağlandı. Tedavi türüne göre görme alanı, hormonal komplet yanıt ve hipofiz disfonksiyonunda düzelme açısından
tedavi şekillerine göre anlamlı fark saptanamadı. Bunun yanında, cerrahi uygulanan hastalarda post-operatif
dönemde hormon eksikliği daha sık saptandı.
Sonuç: Çok büyük boyutlara ulaşmalarına bağlı olarak komşu yapılara hemen her zaman invazyon gösteren dev
prolaktinomalarda medikal veya cerrahi ile kitleyi tamamen ortadan kaldırmak nerdeyse imkansızdır. Bu hastalarda
invaziv cerrahi girişimler yerine dopamin agonistleri ile tedaviyi başlatmak daha makul bir yaklaşım gibi görünmekte
olup, bizim verilerimiz de bunu desteklemektedir.
Anahtar Kelimeler: Hipofiz, Adenom, Dev Prolaktinoma