I. Uluslararası Develi Aşık Seyrani ve Türk Kültürü Kongresi, Kayseri, Turkey, 4 - 06 October 2018, pp.61-78
In Develi, which is located on the skirts of Mount Erciyes which is the most important factor in shaping
the geological forms and soil structure of the Cappadocia Region, the material formations caused by the
volcanic activities have significantly affected the architectural form. When the materials used in the
traditional structures in the region are examined; it is seen that pozzolanic material or lime mortar with
gypsum added is prefered, while soil is used in the mortars of some walls, it is rarely found in brick and
mudbrick walls, where the andesite and basalt tuffs from the quarries around Erciyes Mountain are used
as basic masonry materials. Within the scope of this study, the mosques in the building types that played
an important role in shaping the Develi urban texture were researched and the usage areas and shapes
of the stone materials were investigated. In this context, Develi Ulu (Sivasi Hatun) Mosque, Kopçullu
(Karabey) Mosque, Cami-i Kebir, İniler Mosque, Köşkerli Mosque, Yedek Mosque, Meteris Mosque,
Tirem Mosque, Dedemen (Çay) Mosque, Nalbant (Asagi Fenese) Mosque and Reşadiye Mosque were
examined and the place and the importance of stone material in the construction system were evaluated.
Kapadokya Bölgesinin jeolojik şekilleri ve toprak yapısının biçimlenmesini sağlayan en önemli etken
olan Erciyes Dağı eteklerinde yer alan Develi’de, volkanik faaliyetlerin yol açtığı malzeme oluşumları,
mimari biçimlenmeyi önemli ölçüde etkilemiştir. Bölgede geleneksel yapılarda kullanılan malzemeler
incelendiğinde; temel duvar örgü malzemesi olarak Erciyes Dağı çevresindeki taş ocaklarından elde
edilen andezit ve bazalt tüflerinin kullanıldığı, tuğla ve kerpiç duvarlara nadiren rastlandığı, bazı
duvarların harçlarında toprak kullanılırken, çoğunlukla puzolanik malzeme veya alçı katkılı kireç harcı
tercih edildiği görülmektedir. Bu çalışma kapsamında, Develi kent dokusunun biçimlenmesinde önemli
rol oynayan yapı tipleri içerisinde yer alan camiler ele alınarak, taş malzemenin bu yapılardaki kullanım
alanları ve şekilleri araştırılmıştır. Bu kapsamda Develi kent merkezinde ve yer alan Develi Ulu (Sivasi
Hatun) Camisi, Kopçullu (Karabey) Camisi, Cami-i Kebir, İniler Camisi, Köşkerli Camisi, Yedek
Camisi, Meteris Camisi, Tirem Camisi, Dedemen (Çay) Camisi, Nalbant (Aşağı Fenese) Camisi ve
Reşadiye Camisi incelenerek, yapım sistemi içerisinde taş malzemenin yeri ve önemi
değerlendirilmiştir.