GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE MİMARİ DEĞERLERİ İLE BAHÇELİ (EFKERE)


Kaderli L., Uslu Ş.

6. Mardin Artuklu Bilimsel Araştırmalar Kongresi, Mardin, Türkiye, 25 Haziran - 27 Temmuz 2021, sa.6, ss.272-291

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Mardin
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.272-291
  • Erciyes Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Kayseri; Antik Çağlar’dan itibaren yoğun ticari faaliyetlerin, ulaşım akslarının birleştiği, Anadolu’nun önemli kavşak noktalarından biri olmuş ve çevre yerleşimleri ile birlikte, tarihsel süreç içerisinde birçok farklı kültür ve uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. Kayseri’nin kuzeydoğusunda yer alan Gesi Mahallesi’ne bağlı Bahçeli (Efkere), geçmişte Ermenilerin ve Türklerin birlikte yaşadıkları önemli bir yerleşim yeridir. Kuruluş tarihine ilişkin kesin bir kaynak ve görüş olmamakla birlikte literatürde değinilen yapılar ve bölgedeki mevcut yapı kalıntıları göz önüne alındığında geçmişte büyük ve önemli bir yerleşim kent dokusu barındırdığını görmekteyiz. Zamanla Ermeniler için önemli bir merkez haline gelen Efkere’de Ermeniler’e ait çok sayıda dini ve sosyal yapının bulunduğu ancak bunların bir kısmının günümüze kadar ulaşamadığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte azınlıkta yaşayan Türk nüfusununa ait dini, sivil ve sosyal yapılar barındırdığı bilinmektedir. Geçmişte burada birçok manastır, kiliseler, şapeller, güvercinlikler, kaya oyma mekanlar, han, hamam, mahalle fırınları, eğitim yapıları, cami, sivil mimarlık örnekleri ve mezarlıklar yer almıştır. Bu çalışma ile Bahçeli’de geçmişte anılan ve aktarılan kültürel miras değeri olan bu yapılar incelenerek günümüzdeki durumları ve mimari değerleri tartışılmıştır

Kayseri; It has been one of the important crossroads of Anatolia, where intense commercial activities and transportation axes converge since the ancient times, and together with its surrounding settlements, it has hosted many different cultures and civilizations in the historical process. Bahçeli (Efkere), in the Gesi District in the northeast of Kayseri, is an important settlement where Armenians and Turks lived together in the past. Although there is no definite source and opinion regarding the date of establishment, considering the buildings mentioned in the  literature and the existing building remains in the region, we see that it has a large and important settlement urban texture in the past. It has been determined that there are many religious and social structures belonging to Armenians in Efkere, which has become an important center for Armenians in time, but some of them have not survived to the present day. However, it is known that there are religious, civil and social structures belonging to the Turkish population living in the minority. In the past, many monasteries, churches, chapels, dovecotes, rock carvings, inns, baths, neighborhood bakeries, educational buildings, mosques, examples of civil architecture and cemeteries have been located here. With this study, these buildings, which have cultural heritage value that were mentioned and transferred in the past in Bahçeli, were examined and their current situations and architectural values were discussed.