Seyyid Nesîmî'ye Dâir


Creative Commons License

Kılıç A.

İLESAM İlim ve Edebiyat Dergisi, sa.17, ss.5-11, 2019 (Hakemsiz Dergi)

Özet

Edebiyatımızda Ahmedî, Ahmed Paşa, Avnî (Fâtih Sultan Mehmed), Fuzûlî, Muhibbî (Kânûnî Sultan Süleyman), Bâkî, Usûlî, Bağdatlı Rûhî, Ahmed Nedîm ve Erzurumlu İbrahim Hakkı gibi pek çok şâiri etkilemiş olan Nesîmî’nin hayatı hakkında yeterli bilgi, ne yazık ki bulunmadığı gibi, aynı mahlası kullanan birkaç şâir daha olduğundan, bunları bir diğerinden ayırmak da bir hayli güçtür. Daha çok “Seyyid” sıfatıyla şöhret kazanmış olan İmâdüddîn’in asıl adının Ali veya Ömer olduğu bildirilmektedir. Şiirlerinde “Nesîmî, Seyyid, Seyyid Nesîmî, Naîmî ve Hüseynî” mahlaslarını kullandığı görülen şâirin, doğum yeriyle ilgili de birbirini tutmayan bilgiler mevcuttur. Bağdat, Tebriz, Şiraz, Diyarbakır, Şamahı (Şirvan) ve daha başka yerlerde doğduğuna dâir, kaynaklarda çeşitli bilgiler bulunmaktadır. Bunlar arasında Şirvan/Şamahı kaydı, Fazlullâh-ı Hurûfî ile burada karşılaşmış olmasından hareketle bazılarınca daha makul bulunmaktadır. Ayrıca, “gençliğinde kalpakçılık yaptığı bilinen Fazlullah gibi Nesîmî’nin de esnaf teşkilâtı içinde yetiştiği, ilk tahsilini o zamanın büyük kültür ve ticaret merkezi olan Şamahı’da yaptığı tahmin edilmektedir.”[1]O zamanlar Hurûfîliğin genellikle esnaf teşkilâtları aracılığıyla kendini göstermesinden ötürü, bu görüş ağır basmaktadır. Nesîmî’nin ne zaman doğduğuna dâir de elimizde kesin bir bilgi yoktur. Kaynaklar, 1339, 1344 ve 1369 yılında doğduğu yönünde tahminlerde bulunmaktadır. 



[1]Yavuz Akpınar, “Nesîmî”, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, 7. C., 20. s., İstanbul 1990.