Farklı Biber (Capsicum Annuum L.) Saf Hatlarında Azot Etkinliğinin Fizyolojik ve Kök Morfolojik Karakterlere Bağlı Olarak Belirlenmesi

TÜBİTAK Projesi, 2019 - 2020

Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
Başlama Tarihi: Nisan 2019
Bitiş Tarihi: Nisan 2020

Proje Özeti

Biber üzerine yürütülmekte olan bir Ar-Ge projesinden (doktora çalışmasında) elde edilen veriler göstermiştir ki, denemede kullanılan biber saf hatları arasında agronomik, fizyolojik ve kök morfolojik karakter özellikleri bakımdan büyük bir genotipik farklılık vardır. Fakat, biber genotipleri arasında meydana gelen bu genotipik farklılıklar, optimal bir hyroponik besin çözeltisi ortamındaki uygun yetiştirme koşullarında ortaya çıkan neticelerdir. Dolayısıyla, optimal koşullar değiştiğinde ve bitkiler olumsuz toprak koşulları ile karşı karşıya kaldığında, aynı biber saf hatları acaba nasıl bir agronomik, fizyolojik ve kök morfolojik tepkiler gösterip, ne tür bir üstün karakterler ortaya sergileyebileceklerdir? Bitkilerde özellikle kök morfolojik ikincil karakterler, kök sisteminin doğrudan maruz kaldığı olumsuz toprak koşullarına karşı adaptasyon ve dayanıklılık açısından büyük bir öneme sahiptir. Doğada genetik olarak üstün kök morfolojik karakter özellikleri bünyesinde taşıyan her hangi bir genotip, bu özellikleri taşımayan diğer genotiplere göre her zaman daha avantajlı olup, farklı abiyotik stres (tuz, ağır metal, kuraklık, düşük azot vs.) koşullarında bitki gelişimi, verim ve ürün kalitesi bakımından daha yüksek bir performans sergileyebilmektedirler. Tüm bu bilgiler ışığında, daha önceki çalışmada kullanılan farklı biber saf hatlarında bu üstün kök karakter özelliklerini taşıyan genotiplerin taranarak tespit edilmesi önemli bir konu olarak gözükmektedir. Böylece, yürütülmekte olan bir doktora çalışması sayesinde yeni bir Ar-Ge proje fikri gelişmiştir. Bu bakımdan, bu projenin temel hedefi ve gerekçesi; hem dünyada, hem de ülkemizde tarımsal ekonomi, gıda ve beslenme açısından önemli bir sebze olan biberde farklı genotiplerin bir abiyotik stres faktörü olan azot (N) noksanlığına karşı nasıl bir dayanıklılık (etkinlik) ve performans sergileyeceklerini ve azot etkinliğinde aşılamanın nasıl bir destekleyici rolünün olduğunu araştırmaktır. Bu bakımdan bu projenin birinci aşamasında, farklı biber genotipleri kontrollü hyroponik besin çözeltisi ortamında iki farklı azot dozu kullanılarak (yüksek-azot: 3.0 mM N, düşük-azot: 0.3 mM N) fizyolojik ve kök morfolojik azot alım ve kullanım etkinlik özellikleri (N-etkin, N-etkinsiz) bakımından taranacaktır (screening). Projenin ikinci aşamasında ise, azot alım ve kullanım etkinlik özellikleri (N-etkin, N-etkinsiz) tam olarak karakterize edilmiş biber genotiplerden bazıları seçilerek, birbirleri üzerine karşılıklı (reciprocal) aşılanmak suretiyle hyroponik besin çözeltisi ortamında azot etkinliğinin aşılama ile arttırılması hedeflenmiştir. Ayrıca, seçilen biber saf hatlarının karşılıklı (reciprocal) aşılanması sayesinde de, köklerin mi yoksa toprak üstü aksamın mı azot metabolizmasında etkili olduğu fizyolojik ve kök morfolojik karakterler bakımından belirlenebilecektir.