Akademik Veri Yönetim Sistemi
Gram A. (Yürütücü), Yaman Gram D., Liman N., Abay M.
TÜBİTAK Projesi, 2021 - 2024
İnsanlarda ve hayvanlarda infertilitenin en önemli sebepleri arasında bakteriyel enfeksiyonlar gelmektedir. İnsan ve evcil hayvanlarda infertiliteye neden olan uterus ve meme enfeksiyonlarında en sık izole edilen patojenler ise gram-negatif ve -pozitif bakterilerdir. Sadece enfeksiyon esnasında değil aynı zamanda enfeksiyondan sonra da bu canlılarda devam eden infertilite büyük ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Bu enfeksiyonlar ovaryumdan uzak uterus ve meme bezi gibi organlarda olmasına rağmen, metritis ve mastitis ovaryumdaki folikül gelişimini ve fonksiyonunu in vivo olarak bozmaktadır. Ovaryumda bulunan luteal, folliküller ve endotel hücreler gram-negatif ve -pozitif bakteri toksinlerini tanıyan ve yangısal cevabın başlamasına neden olan toll-like reseptör 2 (TLR2) ve TLR4 eksprese etmelerine rağmen, enfeksiyon ilişkili ovaryumda meydana gelen follikül sayısının azalmasının moleküler mekanizması henüz tam anlamıyla anlaşılamamıştır. Daha önceki çalışmalarda dişi farelerin in vivo olarak gram-negatif bakteri hücre duvarı komponenti olan lipopolisakkarit (LPS)' ye akut maruziyetinin, foliküler atrezi ile ilişkili primordial folikül sayısını azalttığı gösterilmiştir (Bromfield ve Sheldon, 2011). Yine aynı şekilde LPS` nin in vitro olarak apoptozisi aktive etmeden kapillar morfogenezisi ve endotel bariyer fonksiyonunu bozduğu da saptanmıştır (Gram vd., 2019). Sunulan çalışmada yangısal değişikliklere bağlı olarak görülen endotel hasarın ve ovaryum folliküler hücre sayısının azalmasının, ovaryumda gram-negatif ve -pozitif bakteri toksinleri aracılı otofajinin aktive olmasına bağlı olarak oluşan folliküler dejenerasyonun neden olabileceği hipotez edilmektedir. Bu nedenle, hipotezimizi kanıtlamak için immün hücre floresan, real-time PCR, western blot ve gap-junctional hücreler arası komünikasyon metotları kullanılarak, koyun luteal endotel (OLENDO) ve granülosa hücreleri model olarak kullanılarak, LPS ve bakteriyel lipopeptit Pam3-Cys-Ser-Lys4 (Pam3CSK4) kaynaklı meydana gelen bozukluklara otofajinin eşlik etmesinin moleküler mekanizmasının in vitro olarak üç yıl süreyle araştırılması amaçlanmaktadır. Aynı zamanda benzer teknikler kullanılarak bu bakteriyel toksinlerin farelerde in vivo olarak ovaryumda otofaji üzerine etkileri de incelenecektir.
Bu proje önerisi, insanlarda ve hayvanlarda gram-negatif ve -pozitif bakteri toksinleri kaynaklı folliküler atreziye bağlı olarak ovaryumda meydana gelen primordial folikül sayısının azalması sonucu meydana gelen infertilitenin moleküler düzeyde daha iyi anlaşılmasını ve insanlarda ve evcil hayvanlarda infertilite tedavisi için yeni terapötik stratejiler oluşturulmasında yardımcı olabilecek bilgiler elde edilmesini sağlayacaktır.