Proje Özeti

Projenin Amacı

Yabancı dil eğitiminde derlem kullanımı son 20 yıldır bilgisayarların veri işleme kapasitelerinin artmasıyla beraber daha sağlam bir temel üzerine oturmuştur. İlk olarak, dilde referans kitaplarının (örn: sözlükler) hazırlanmasına kaynaklık eden derlemler, günümüzde yavaş yavaş ders kitapları ve dilbilgisi kitapları hazırlanırken de kullanılmaya başlanmıştır. Fakat kitapların çoğu hala derleme dayalı olmayıp, derslerde derleme dayalı örnekler (tanıklar) yerine genelde suni (prefabricated) dil kullanımları yer almaktadır. Bu durum, sınıfta öğretilen İngilizce ile ana dil konuşucularının kullandığı İngilizce arasında belirgin farklılıkların ortaya çıkmasına; öğrencilerin İngilizce öğrenme sürecinde doğal dile maruz kalmamasına; hedef dilde iletişim problemlerine neden olmaktadır. İngilizce öğretmenleri çeşitli sebeplerle (örn: lisans programlarında derlem eğitimi almamaları, derlemlerin ara yüzlerindeki kimi sorunlar vb.) yabancı dil öğretiminde derlem kullanımının potansiyelinin (affordance) farkında değillerdir. Bu sorundan hareketle, mevcut projenin amacı, katılımcı İngilizce öğretmenlerine,

genelde

1.      derlem-dilbilim becerileri, teknik beceriler ve pedagojik beceriler kazandırmak

2.      derlemin dil eğitimindeki potansiyelini keşfettirmek

özelde

1.      İngilizce için hazırlanmış derlemler hakkında bilgi kazandırmak

2.      derlem kullanarak İngilizce ders içerikleri planlama ve geliştirme becerisi kazandırmak

3.      oluşturdukları içerikleri (materyal, alıştırma ve sınav) müfredat ile uyumlu olarak derslerine entegre etme becerisi kazandırmak

4.      kendi oluşturacakları derlem (Do It Yourself Corpus - DIY) ile bağlam odaklı (kendi öğrencilerinin ihtiyaçları doğrultusunda) dil öğretimini öncelemelerini sağlamaktır.

Projenin Hedef Kitlesi ve Kapsamı

Projenin hedef kitlesini İstanbul ilinde MEB’e bağlı devlet liselerinde görev yapan İngilizce öğretmenleri oluşturacaktır. Söz konusu projenin kapsamını; İngilizce öğretmenlerinin hâlihazırda mevcut olan, genel (örn: BNC, COCA, MICASE), özel (TED derlemi- talk_corpus, Youtube derlemi-yt_corpus) ve pedagojik hassasiyetler dikkate alınarak hazırlanmış (örn: SKYLIGHT) derlemleri derslerine nasıl entegre edilebileceği, derlem araçlarının bu amaçla nasıl kullanılabileceği ve uygulamalı çalışmalar çerçevesinde içerik geliştirmeleri oluşturmaktadır. 

Projenin Yöntemi

Katılımcı 30 İngilizce öğretmeni, 3 gün süre ile konaklamasız etkinliklere alınacaktır. Katılımcılara sabah (09:00-12:15) ve öğleden sonra seanslarında (13:15-16:30) yapılan etkinlikler marifetiyle, hedeflenen derlemler ve derlem araçları tanıtılacaktır. Ayrıca ders müfredatı ve öğrenim hedefleri paralelinde söz konusu bu derlemler ve derlem araçlarıyla hazırlanan içerikler örneklendirilecek ve katılımcıların, derlem araçlarını kullanma becerilerini geliştirmeleri sağlanacaktır. Etkinliklerde, öğretmenlerin ders müfredatlarına paralel kendi seçtikleri bir konuyla ilgili derleme dayalı içerik (materyal, aktivite, alıştırma, sınav) geliştirmesi sağlanacaktır.

Gerçekleştirilecek olan projenin amacına ulaşıp ulaşamadığını belirlemek için, katılımcı İngilizce öğretmenlerine etkinlikler öncesi ve sonrası performans ve algıya dönük açık uçlu sorularla oluşturulan görüşme formu ve etkinliklerin verimliliğini ortaya çıkarmak için etkinlik değerlendirme formu uygulanacaktır. Görüşme formlarından elde edilen nitel veriler, içerik analizine tabi tutulup, temalar ortaya çıkarılacak ve çalışma öncesi katılımcı karakteristiği ile çalışma sonrası uygulama verimliliğine yönelik çıkarımlarda bulunulup eğitimin etkililiği ortaya konulacaktır.

Anahtar Kelimeler:  Derlem, Derleme dayalı materyal geliştirme, İngilizce öğretimi, öğretmen eğitimi