Akademik Veri Yönetim Sistemi
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2015 - 2020
Karluk grubu Türk
lehçelerini oluşturan Özbek Türkçesi ve Yeni Uygur Türkçesi ses bilgisi, şekil
bilgisi ve cümle bilgisi gibi çeşitli alanlarda müstakil, karşılaştırmalı ya da
lehçe grubu içerisinde birçok çalışmaya konu olmuştur. Karluk grubu lehçelerinin
söz varlığı ile ilgili anlam bilimi açısından bir çalışma olmaması bizi bu
çalışmayı yapmaya sevk etmiştir.
Bu çalışmaya Karahanlı Türkçesi eserleri
taranarak tespit edilen Türkçe kelimelerin, Eski Türkçeden Özbek ve Yeni Uygur
Türkçelerine kadar anlamsal açıdan geçirdikleri değişim konu olmuştur. Çalışma
giriş, sözlük ve sonuç bölümlerinden oluşmaktadır. Karahanlı Türkçesine ait
eserler taranarak Türkçe söz varlığı tespit edilmiş ve tespit edilen söz
varlığı Göktürk-Uygur dönemi eserlerinden tanıklanarak sözlüğü meydana getiren
madde başları oluşturulmuştur. Madde başı olan kelimelerin kronolojik sırayla
Harezm, Kıpçak, Çağatay, Özbek ve Yeni Uygur Türkçesi eserlerinde bulunup
bulunmadığına bakılmıştır. Böylece her kelimenin hangi dönemde, hangi anlamda,
hangi şekilde bulunduğu ya da bulunmadığı tespit edilmiştir.
Bu çalışmayla, temel alınan Türkçe söz
varlığının Eski Türkçeden Karluk grubu Türk lehçelerine kadar nasıl bir
anlamsal değişime uğradığı morfolojik ve fonetik özellikleriyle birlikte kronolojik
olarak ortaya konulmuştur.
Anahtar Kelimeler: anlam bilimi, söz
varlığı, Eski Türkçe, Özbek Türkçesi, Uygur Türkçesi.