Akademik Veri Yönetim Sistemi
Ünlü B. (Yürütücü), Çelik M., Karabıyık A. Ç.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2024 - 2026
| İnternet kullanımının yaygınlaşmasıyla insan etkileşimleri ve aktivitelerinin oluşturduğu izler dijitalleşerek daha kalıcı hale gelmiştir. Bireylerin etkileşimde bulunduğu (iletişim kurduğu veya içerik tükettiği) platformlar, yazılım geliştiricilerin ve araştırmacıların kullanımına sunduğu uygulama programlama arayüzlerinin (Application Programming Interface, API) yardımıyla bu insan etkileşimlerinin dijital kayıtlarının işlenebilmesine, toplanabilmesine ve çeşitli analizler için kullanılabilmesine imkân tanımaktadırlar. Bu arayüzler çoğunlukla uygulama geliştiricilerin uygulamalarını mevcut hizmetlere entegre etmesinde kullanılsa da araştırmacıların insan etkileşimlerine ve tercihlerine yönelik veri toplamaları amacına da hizmet edebilmektedir. Bu arayüzler ile toplanabilen verilerden biri YouTube platformunda trend olan içeriklerin listesidir. Bir ülkede belirli bir anda en çok izlenen, beğenilen ve yorumlanan içeriğin ne olduğu bu listeler aracılığıyla anlaşılabilir. Trend listeleri YouTube tarafından yaklaşık 15 dakikada bir güncellenmekte ve toplamda 113 farklı ülke için oluşturulmaktadır. YouTube’dan veri çekmek için kullanılabilen YouTube Data API, sadece trend listelerine ulaşmak için değil, videolara bırakılan yorumlara ulaşmak veya herhangi bir anahtar kelime için belirlenen kriterlere göre sıralanan arama sonuçları listesi elde etmek için de kullanılabilmektedir. Bahsi geçen trend videolar listesi, çoğunlukla 50 adet videoyu içermektedir ve videoların adları, açıklamaları, kategorileri, süreleri, etiketleri ve video ID’leri gibi tanımlayıcı bilgiler ile izlenme, beğenilme ve yorumlanma sayıları gibi etkileşim istatistikleri de dahil olmak üzere her bir videoya ilişkin yaklaşık farklı 40 değişkenden oluşmaktadır. Proje kapsamında, trend video listelerinin 1 yıl süreyle, yaklaşık olarak dörder saatlik döngülerde, 113 ülke için aynı anda toplanması planlanmaktadır. Daha sonra, bu listelerde yer alan videolara bırakılan yorumlar derlenerek bir veri tabanına aktarılacaktır. Hem video listelerinden hem de bırakılan yorumlardan oluşturulacak veri seti ise geliştirilmesi planlanan yapay zekâ modelini eğitmekte kullanılacaktır. Modelin yanı sıra, trend videolar listesinden elde edilen verilerin matematik alanından sosyal bilimler alanına kazandırılan sosyal ağ analizi yöntemiyle analiz edilmesi ve çevrim içi içeriğin uluslararası boyuttaki akış yönüne ilişkin bulgular elde edilmesi planlanmaktadır. Çerçeveleme kuramı ise, nicel araştırma metodolojisini desteklemek, zenginleştirmek ve derinleştirilmek için trend olmayı başaran haberlerdeki konuların nasıl ele alındığını, nasıl sunulduğunu, söylemin nasıl yapılandırıldığını ve anlamın nasıl geliştirildiğini ortaya koyma noktasında sunduğu potansiyel nedeniyle tercih edilmiştir. Son olarak, videolara bırakılan yorumların ise, duygu analizi yöntemi ile analiz edilmesi ve bırakılan yorumlar ile konular arasında bir ilişki olup olmadığının araştırılması planlanmaktadır. Proje kapsamında toplanan veriler, sosyal bilimler alanındaki diğer araştırmalara yön verebilecek geniş kapsamlı bir veri seti oluşturacaktır. Ayrıca, bu verilerle eğitilmesi planlanan yapay zekâ modelinin ve yapılacak analizlerin yardımıyla ulaşılacak bilgiler, nitelikli ve eğitici içeriklerin trend videolar listelerine girmesinde ve daha fazla kişiye ulaşmasının sağlanmasında yönlendirici bir işlev üstlenecektir. Başka bir ifade ile, potansiyel trend video üretme parametrelerinin belirlenmesi, eğitim videolarının trend olmasında ya da daha fazla izlenmesinin sağlanmasında kullanılabilecektir. |