Cemek B.(Yürütücü), Yıldırım D., Ünlükara A.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2018 - 2019
Sulu tarım, sürdürülebilir yeterli
kalitede su kaynağına bağımlıdır. Dünyada ve ülkemizde en büyük alansal paya
sahip yağışa dayalı kuru tarım alanlarında bitkisel üretim üzerine yağışların
miktarı ve dağılımı belirleyici unsurdur. Yağmur suyunun en etkin şekilde
kullanılmasını sağlayıcı çeşitli mikro havza su hasadı sistemleri geliştirilerek
bitkinin ihtiyacı olan su karşılanmaya çalışılmaktadır. Özellikle yarı kurak
iklime sahip olan Karadeniz bölgesinde mikro havza su hasadı sistemleri ile
düşen yağışın sebze yetiştiriciliğinde etkin bir şekilde kullanılması
sağlanabilir. Bu sistemler ile toprak ve su kaybı azalmakta, yer altı sularına
katkı sağlanmakta ve buharlaşma düşmektedir.
Bu çalışmada tarla içi mikro havza su
hasadı tekniği ile salçalık biber yetiştirilmiştir. Deneme Karadeniz Tarımsal
Araştırma Enstitüsüne ait Bafra deneme istasyonunda yürütülmüştür. Denemede
yağmur suyunun hasadı için ise üç farklı plastik kaplı sırt genişliği (S1:
100 cm, S2: 120 cm ve S3: 140 cm) dikkate alınmıştır. Sırtlar
arasında bitkinin yetiştirilmesi, gübre uygulamaları ve sırtlardan akan yağış sularının
depolanabilmesi için 80 cm karık alanı bırakılmıştır. Karıklarda çift sıra
salçalık biber yetiştirilmiştir. Mikro havza su hasadı tekniğinin etkinliğini
ortaya koyabilmek için bu üç su hasadı konusuna karşılık olarak 3 kontrol
konusu (K1: 90 cm, K2: 100 cm, K3= 110 cm)
bulunmaktadır. Tesadüf blokları deneme desenine göre her konunun 3 kez
tekrarlandığı denemede bloklar tesviye eğrilerine paralel şekilde oluşturulmuştur
Çalışmanın 2017 yılında S1, S2,
S3, K1, K2, K3 konularından
sırasıyla 3319.7 kg da-1, 2539.1 kg da-1, 2298.7 kg da-1,
1971.6 kg da-1, 1742.4 kg da-1 ve 1831.6 kg da-1,
2018 yılında sırasıyla ortalama 2716.5 kg da-1, 1919.7 kg da-1,
1471.4 kg da-1,1092.3 kg da-1, 981.0 kg da-1,
895.4 kg da-1 verim elde edilmiştir. S1 konusunda verim
2017 ve 2018 yıllarında sırasıyla %68 ve %149 oranında artmıştır. Toplam su
tüketimi değerleri, 2017 yılında S1, S2, S3, K1,
K2, K3 konularında mevsim boyu sırasıyla 213 mm, 203 mm, 193
mm ve 183 mm, 178 mm, 175 mm 2018 yılında ise sırasıyla 221 mm, 214 mm, 208 mm,
170 mm, 155 mm, 159 mm olarak hesaplanmıştır. Bitki boyu, yaprak alan indeksi,
su kullanım etkinliği su hasadı konularında kontrol konularında göre daha
yüksek bulunmuştur. En yüksek karlılık (1.44) ve finansal etkinlik (1.63 $ m-3)
S1 konusundan else edilmiştir. Çalışma sonucuna göre, 100 cm sırtı
örtülü 80 cm karık alanına sahip S1 mikro havza su hasadı konusunda
yüksek verim elde edilen konu önerilmiştir.