ERDOĞAN F. F. (Yürütücü), LEKESİZCAN A., AKMEŞE R.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2022 - 2023
Karaciğerde önemli işlevleri bulunan sitokrom P450 (CYP450) enzim sistemi beyinde ve endoplazmik retikulumda (ER) da yüksek oranda mevcuttur. Epilepsi beyni etkileyen anormal artmış hipersenkron nöronal aktivite ile oluşur. Epileptojenik hareketler ve epileptik nöbetler; hücreler üzerinde potansiyel bir stres kaynağıdır. Buda hücrede katlanmamış protein birikmesine neden olarak ER stresine yol açar. 4-fenilbutirat (4-PBA) bir ER stres inhibitörüdür. CYP450 proteinlerinin aşırı ekspresyonu da ER stresine neden olur. Epilepsinin tedavisinde kullanılan karbamazepin(CBZ) nöronal Na kanallarını bloke ederek etkisini gösterirken aynı zamanda CYP450 sistemini indüklemektedir. Antiepileptik olan karbamazepinin ve epilepsinin hem ER stresi üzerindeki hem de beyin CYP450 sistemi üzerindeki etkileri ile ilgili araştırmalar son derece sınırlıdır. Bu çalışmada pentilentetrazol (PTZ) ile indüklenen epilepsi modelinde CYP450 enzim kompleksinin beyindeki işleyişini, karbamazepinin bu enzim kompleksi üzerindeki etkisini ve epileptik nöbetler, CBZ ve 4-PBA’nın ER stresi üzerindeki etkileri incelenecek. Çalışma tasarımında hayvanlarımızı 7 gruba ayırıp G1(Kontrol), G2(PTZ), G3(PTZ+CBZ), G4(CBZ+PTZ), G5(CBZ) G6(4-PBA+PTZ) G7(4-PBA) PTZ ile epilepsi kindling modeli oluşturulacak. Bunun için gün aşırı 14 kez ve 14. enjeksiyondan 10 gün sonra 1 kez daha olmak üzere toplamda 15 enjeksiyon yapılacaktır. Racine skorlamasına göre 30 dk boyunca hayvanların nöbet takibi yapılacaktır. Hayvanlara antiepileptik ilaç olarak CBZ, PTZ enjeksiyonundan 30 dk önce ve 30 dk sonra verilecektir. 4-PBA da PTZ enjeksiyonundan 20 dk önce verilecektir. Son enjeksiyondan iki gün sonra davranış testleri (yüzmeye zorlama testi, yükseltilmiş t labirent testi ve açık alan testi) yapılacaktır. Deneysel sürecin sonunda hayvanlar sakrifiye edilerek beyin dokuları çıkartılacak ve belirlenen antikorların ekspresyonlarının tayini için western blot ile immünohistokimyasal analizleri yapılacaktır.