KIRNAK H. (Yürütücü), ULAŞ A., YETİŞİR H., SİPAHİOĞLU O., ÜNLÜKARA A., KÖKSAL E. S.
TÜBİTAK Projesi, 2014 - 2017
Bu araştırma, çerezlik kabağın su stresine karşı tepkisini belirlemek amacıyla iki yıl süreyle 2015-2016 yetiştirme sezonunda tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak Kayseri Erciyes Üniversitesi Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi (ERÜTAM) araştırma alanında yürütülmüştür. Su stresi altında farklı yansıma indeksleri, bitki su stres indeksi (CWSI), verim, ürün kalitesi (yağ ve protein içeriği, yağ asitleri, mineral madde ve E vitamini içeriği), bitki su tüketimi ve su kullanım etkinliği incelenmiştir. Ayrıca su sresinin bitkide; vejetatif (kuru madde miktarı, yaprak alan indeksi, hasad indeksi, bitki boyu ve gövde çapı), generatif (100 dane ağırlığı, meyvedeki tohum sayısı, tohum ağırlığı, boş tohum sayısı, tohum verim indeksi) ve fizyolojik gelişme (yaprak oransal su kapsamı, yaprak su içeriği, yaprak sıcaklığı, yaprak su potansiyeli, klorofil ve karatenoid içeriği) irdelenmiştir. Denemede sulama konuları, gelişme mevsimi boyunca bitki kök bölgesinde eksilen nemin 6 farklı oranda (I100, I80, I60, I40, I20, I0) damla sulama ile yeniden verilmesiyle oluşturulmuştur. Verilen sulama suyu miktarı 2015 ve 2016 yıllarında sırasıyla 24-258,4 mm ve 13-470,2 mm arasında değişim göstermiştir. Buna karşın bitki su tüketim (ET) değerleri aynı yıllar için sırasıyla 256577 mm ve 227-628 mm arasında değişim göstermiştir. Çalışma sonuçlarına göre tohum verimi 2015 yılında 46,97-141,65 kg/da arasında, 2016 yılında ise 42,7-130,6 kg/da arasında değişim göstermiştir. 2015 yılında su kullanım etkinliğinin (WUE) 0,16-0,30 kg/m3, sulama suyu kullanım etkinliğinin (IWUE) ise 0,55-1,96 kg/m3 aralığında, 2016 yılında ise bu değerlerin sırasıyla 0,19-0,24 kg/m3 ve 0,28-3,29 kg/m3 arasında değiştiği bulunmuştur. Ortalama verim tepki faktörü ky= 0,98 olarak bulunmuştur. Araştırmamızda CWSI değerlerinin 2015 ve 2016 yıllarında sırasıyla 0,24-1,0 ve 0,08-0,93 arasında değişim gösterdiği belirlenmiştir. CWSI ile verim arasında istatistiksel olarak önemli ilişkilerin olduğu tespit edilmiştir. Spektral vejetasyon indekslerinden normalize edilmiş vejetatif değişim indeksi, NDVI; su indeksi, WI; basit oran, SR ve toprak yansımalarını dikkate alan vejetasyon indeksi, SAVI indeksleri ile verim, fizyolojik parametreler arasında önemli korelasyonların olduğu tespit edilmiştir.