Ayar Birkin Z., Doğan M. (Yürütücü)
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2016 - 2019
Arsa sahipleri genelde Kat Mülkiyeti Kanunundan yararlanmak isteyip, arsalarını bina yapılarak
değerlendirmek üzere yükleniciye vermekte, yapılacak binadaki bağımsız bölümleri de inşaat bedeline
karşılık olarak yüklenici ile paylaşmaktadır. Kat karşılığı inşaat sözleşmesi, yüklenicinin finansı kendisi
tarafından sağlanarak arsa malikinin arsası üzerinde bina yapım işini üstlendiği, arsa malikinin ise, bedel
olarak binadaki bir kısım bağımsız bölüm mülkiyetini yükleniciye geçirmeyi vaat ettiği sözleşmedir. Bazen
arsa üzerinde kat irtifakı kurulmadan arsa tapusu en baştan yükleniciye devredilmekte, bazen de
tanımda belirtildiği üzere arsa sahibinin arsa paylarını taahhüt etmesi şeklinde yapılmaktadır. Böylece
yüklenici ve arsa sahibinin edimleri dikkate alınırsa Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenen eser
sözleşmesi ile taşınmaz satımı sözleşmesinin unsurlarını taşıdığı görülmektedir. Bu nedenle bu tür
inşaat sözleşmeleri hukuki nitelikleri itibarıyla karşılıklı edimler içeren ve iki tarafa da borç yükleyen
karma sözleşme niteliğindedir. Çifte tipli karma sözleşmenin en yaygın örneğini oluşturan arsa payı
karşılığı inşaat sözleşmesinde; tarafların anlaşmasıyla eser sözleşmesindeki müteahhidin meydana
getirdiği eseri teslim etme borcu ile taşınmaz satışı sözleşmesindeki satıcının taşınmazın mülkiyetini
devir borcunu kanunun öngörmediği şekilde mübadele ilişkisine sokulmaktadır.
Kat karşılığı inşaat sözleşmesi ile arsa sahibi inşaat yapılacak arsayı yükleniciye inşaata elverişli olacak
şekilde teslim etmeyi ve yüklenicinin edimini yerine getirmesi halinde kendisine bırakılacak bağımsız
bölümlerin arsa paylarını devretmeyi üstlenmiştir. Yüklenici ise inşaatı sözleşmedeki koşullara, ruhsat ve
eki projelerine uygun şekilde yapmayı ve eksiksiz olarak sözleşme süresi içinde teslim etmeyi
üstlenmiştir. Ancak, inşaat yapım süreci uzun olduğundan sözleşmenin tarafları kendilerine düşen
bağımsız bölümleri satmak isteyebileceklerdir. Uygulamada da gerek arsa sahipleri gerekse
müteahhitler, sözleşmede paylarına isabet eden bağımsız bölümleri tapuda arsa payları ile veya noterde
düzenlenmiş satış vaadi senetleriyle sattıkları gibi, müteahhitler inşaattaki şahsi haklarını 3. kişilere adi
senetle temlik de edebilmektedir.