Koçak Güngör M. (Yürütücü), Bostancı B., Yılmaz Bakır N., Doğan U., Kaynak T.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2025 - 2026
Dünyadaki farklı ekollerdeki planlama sistemlerine bakıldığında, geleneksel planlama anlayışı yerine esnek ve katılımcı yaklaşımların önem kazandığı ve yeni sisteme aracılık eden farklı tipte uygulamaların geliştirildiği görülmektedir. Geleneksel yaklaşımın uygulamada baskın rol oynadığı bir ülke olan Türkiye'de, İmar Kanunu ile birlikte yerel yönetimlere planlama yetkisinin yanı sıra ana planı değiştirme yetkisi verilmiştir. Ancak kamuya odaklı bu izinli uygulama, en yaygın kullanılan planlama araçlarından biri haline gelmiş ve şehir planının önüne, kentsel gelişmeyi ve rantı yönlendiren yeni bir zorluk getirmiştir. Çalışma kapsamında, Cumhuriyetin ilanından bu yana Türkiye'de planlı kalkınma sürecinin ön saflarında yer alan Kayseri kenti seçilmiştir. Kayseri kenti için hazırlanan 1/1000 ölçekli imar planlarında “uygulamada kolaylık sağlayacağı” gerekçesi ile çifte lejant uygulamaları gündeme gelmiştir. Bu durum kullanımı planla belirlenmiş bir imar parseli için değişik kullanımların getirilmesini de olanaklı hale getirmiştir. Plan ile belirlenen kullanımların dönüşümü ile kent genelinde ticaret alanları ve diğer donatılar için yeni bir kentsel doku oluşmuştur. Bu dokunun planlama ilkeleri çerçevesinde değerlendirmesi gereklidir. Bu kapsamda, çalışma alanı özelinde ticari alan kapasitesini belirleyen kriterler araştırılacak ve CBS analizleri kullanılarak kriter haritaları oluşturulacaktır. Elde edilen kriter haritaları, belediye tarafından yapılan plan değişiklikleri de dikkate alınarak Destek Vektör Makineleri Yöntemi ile eğitilecek, kriterler birleştirilecek ve ticari alan kapasitesi yüksek olan bölgelerin Kayseri haritası üzerinde sonuç uygunluk haritası elde edilecektir. Kentte gerçekleştirilen plan değişiklikleri ve yatırımlar açısından dinamik bir yapısının olması, Çift Lejant uygulamaları ile gelişen ticaret örüntülerinin mekânsal ilişkisinin incelenmesi parçacıl uygulamalarla karşı karşıya kalan ülkemiz planlama pratiği için de faydalı olabileceği düşünülmekte, plan değişikliği talepleriyle sıkça karşı karşıya olan diğer yerel yönetimler için de yol gösterici olacağına inanılmaktadır.