Akademik Veri Yönetim Sistemi
SARITAŞ N. (Yürütücü), KOÇ M., COŞKUN B., AKKURT S.
TÜBİTAK Projesi, 2021 - 2022
Özellikle savunma sporlarında sporcuların kardiyovasküler iş yoğunlukları maksimum seviyeye ulaşmaktadır. Savunma sporlarından biri olan tekvandoda müsabakalar her raunt iki dakika, rauntlar arasındaki dinlenme süresi bir dakika olmak üzere üç raunt şeklinde yapılır. Sporcu yarışmalarda aynı gün içerisinde altı, yedi müsabakaya çıkabilmektedir. Final müsabakalarına yaklaştıkça sporcuya dinlenme ve toparlanma için verilen süre daha da kısalmaktadır. Bu yüzden rauntlar arası ve müsabakalar arası laktat eliminasyon süresi oldukça önem arz etmektedir. Sporcuların müsabakanın şiddetine bağlı olarak artış eğiliminde olan laktatın artış hızını yavaşlatmaya ve yükselen laktat seviyesini istirahat seviyesine en kısa zamanda düşürmeye ihtiyacı vardır. Yapılan çalışmalarda antrenmanlara ek olarak yapılan inspirasyon kas egzersizlerinin kan laktat konsantrasyonunu azaltarak sporcuların dayanaklılığını artırdığı görülmüş ancak kan laktat eliminasyonu üzerine etkilerinin araştırıldığı bir çalışma ile karşılaşılmamıştır. Bu çalışma ile farklı solunum kas egzersizlerinin laktat konsantrasyonunu ve laktat eliminasyon süresi üzerine etkisini incelemek, ayrıca sporcular için hangi yöntemin ideal olduğunu belirlemek amacıyla yapılacaktır. Çalışmaya 18-25 yaş aralığında, Akut Yöntem Grubu (AYG) =14, Kronik Yöntem Grubu (KYG) =14, Kontrol Grubu (Kontrol) =14 olmak üzere toplam 42 gönüllü erkek tekwandocu katılacaktır. Yapılan ön testler sonucunda sporcular beden kütle indeksi ve kan laktat konsantrasyonu değişkenlerine göre, ön ölçüm sonuçlarında gruplar arasında istatiksel olarak fark olmayacak şekilde AYG, KYG ve Kontrol gruplarına rastlantısal olarak atanacaktır. Uygulanacak solunum kas egzersizlerinin şiddeti ön testte belirlenen Maksimum İnspirasyon Basıncı (MIP) temel alınarak belirlenecek ve egzersizler 8 hafta boyunca uygulanacaktır. Solunum kas egzersizleri, KYG için 8 hafta boyunca günde 2 kez 30 nefes olarak uygulanırken, AYG için 8 hafta boyunca haftada 3 kez antrenman öncesi rutin ısınma evresinde yaklaşık 20 dakika süresince uygulanacaktır. Kontrol grubuna ise herhangi bir solunum kas egzersizi uygulanmayacaktır. Deney grupları ile kontrol grubu rutin antrenmanlarına devam edecektir. Öntest ve sontestlerde vücut kompozisyonu ölçümleri, maksimum oksijen tüketimi testi (bruce prtokolü kullanılarak), inspirasyon basıncı ölçümü ve Wingate Anaerobik Güç Testi yapılacaktır. Ayrıca uygulanan antrenman yöntemlerinin laktat konsantrasyon düzeyi ve eliminasyon süresine etkisini incelemek amacıyla 30 saniye test, 60 saniye dinlenme şeklinde 3 kez Wingate Anaerobik Güç Testi uygulanacak, her bir Wingate Testi sonrası ve 60 saniyelik dinlenme sonrasında olmak üzere ve ayrıca son Wingate Testini takiben 2., 3., 4., 5., 10. ve 15. dakikalarda kan laktat ölçümleri alınacaktır. Egzersiz ve ölçümler boyunca sporcuların kalp atım hızı ve oksijen satürasyonu takip edilecektir. İstatistiksel analizler SPSS 25 Programında Tekrarlayan Ölçümlerde İki Yönlü Varyans Analizi ile yapılacaktır. Çalışmanın sonucunda 8 haftalık solunum kas egzersizleri sonrasında yüksek şiddetli egzersizlerde laktat konsantrasyon düzeyinin azalması ve oluşan laktatın eliminasyon süresinin azalması beklenmektedir. Solunum kas egzersizi yöntemlerinden olan kronik ve akut yöntemlerin, laktat konsantrasyon düzeyi ve laktat eliminasyon süresi üzerindeki etkilerinin farkları gözlemlenecektir.