TEMİZGÜL S.(Yürütücü), TEMİZGÜL R., DALDA ŞEKERCİ A., YILMAZ S.
TÜBİTAK Projesi, 2024 - 2025
Bu proje kapsamında öncelikle Kombucha mikrobiyom ortamının (sıvı ve katı olarak) bitkisel gelişim üzerine morfolojik, biyokimyasal ve moleküler etkileri ve bitkinin antioksidan savunma sistemine etkisi analiz edilecek, akabinde de Kombucha mikrobiyomunun fungal gübre olarak bireysel veya mikrobiyal gübrelerle birlikte kombine olarak kullanılabilirliği test edilecektir. Bu doğrultuda öncelikle Kombucha mikrobiyomu kültürü hazırlanacak, kültür içeriği tanımlanacak, sera denemeleri gerçekleştirilecek ve çeşitli laboratuvar analizleri ile sonuçlar değerlendirilecektir. Mikrobiyal gübre kullanım potansiyelinin değerlendirilmesi açısından sıvı ve kurutulmuş Kombucha mikrobiyomu ayrı ayrı kullanılacaktır (mikrobiyom tarafından üretilen metabolitlerin intraselülar mı yoksa ekstraselülar mı olduğunu test etmek amacıyla).
Gerçekleştirilecek olan bu projede kültür ortamının izolasyonu ve sera denemeleri sonucunda elde edilecek olan ürünlerin ticari açısından potansiyel etkisinin belirlenmesi önemli olmakta, dolayısıyla ziraat alanındaki etkin analizlerinin yanında biyoinformatik açıdan da analizlere tabi tutulması önem arzetmektedir. Tarımsal alanda olumlu etkisinin görülmesi beklenen Kombucha mikrobiyomunun içeriğinde pek çok faydalı mikroorganizma topluluğunu bünyesinde bulundurmasıyla bu tür ürünlerin tarımda kimyasal ilaç kullanımının azaltılması, çevresel etki açısından olumsuz etkilerin azaltılması, daha verimli bir üretim anlayışıyla kayıpların en aza indirilerek bitkisel gelişimin sağlanması, sürdürülebilir bir tarım politikası oluşturarak tarım ve teknolojinin birlikte entegrasyonunu sağlamak ve ülke ekonomisine olumlu katkı sağlaması bu proje ile gerçekleştirilecek hedefler arasındadır. Sürdürülebilir bir tarım politikasında kimyasal ilaç kullanımı olabilecek en alt seviyede tutulmaya çalışılmaktadır. Dolayısıyla mikrobiyom çeşitliliği hem bitki gelişiminde hem de toprak sağlığının korunmasında en önemli noktalar arasındadır. Biyolojik gübre kullanımında maya kültürünün bitkisel hastalıkları önleyerek potansiyel biyokontrol ajanı olarak kullanıldığı ifade edilen pek çok çalışma mevcut olmakla birlikte tarımsal sistemde tuzluluk ve kuraklık toleransına dayanıklılığının artmasında katalaz, süperoksidaz dismutaz aktivitesinin artmasıyla oksidatif stresin azaltılması yapılan bazı bilimsel araştırmalarda belirtilmektedir (Yadav vd. 2020). Fungal biyogübreler topraktan fosfat alımının artmasını sağlamakta ve bitkisel gelişiminde ve büyümesinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu proje ile toprak kaynaklı patojenitenin engellenmesi, Kombucha mikrobiyomu içersinde yer alan ve biyolojik fungus olarak kullanılan Candida spp. mayasının izolasyonunu sağlayarak stok kültürünün elde edilmesi, mikrobiyom içeriğindeki fungusların biyoinformatik olarak karakteristiklerinin ortaya konulması ve bunların fungal/mikrobiyal biyogübre olarak tarıma uygulanmasının önünü açılması hedeflenmektedir. Bu şekilde Kombucha mayasının içerdiği antioksidan, antifungal, zengin mineral ve vitamin içeriğinden yararlanarak çözünebilir fosfat, Fe ve Zn mineral alımının değerlendirilerek mikrobiyal gübre olarak kullanımın önünü açmak hedeflenmektedir.