Akademik Veri Yönetim Sistemi
KÖPRÜ M. (Yürütücü), BAĞCI C., AKDAĞ F.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2022 - 2024
Kentler içerisindeki belirli bir tarihselliği olan yapılar salt fiziksel nesneler olmaktan öte, üzerinde taşıdığı geçmişin izleri ve barındırdığı yaşanmışlıklar bağlamında güçlü hafıza nesneleridir. Bu boyutu ile toplumsal hayatın kaçınılmaz bir getirisi olan konut yapıları hem bireysel anımsamalar ve yaşanmışlıklarla birlikte kentlinin bireysel belleğini oluşturan bir bileşen hem kent içerisindeki tarihselliği ve kentlilerin ortak hafızalarındaki konumu itibariyle kolektif hafızanın tesisinde en önemli girdilerdendir.
Kayseri'de, şehrin merkezindeki konumuyla kentin farklı dönemlerindeki mimari ve toplumsal dönüşümlere ev sahipliği yapan Sahabiye Mahallesi de kent içerisindeki en erken modern konut yerleşimlerinden birisi olarak ön plana çıkmaktadır. Kentteki sıra düzenli blokların ilk örneklerini ve ‘modern’ apartman tasarımının karakteristik uygulamalarını barındıran mahalle, uzun yıllar şehirdeki üst gelir grubundaki insanların konaklama alanıyken son yıllarda, birçoğu göçmen olan düşük gelir grubundaki ailelerin konut ihtiyacını gidermektedir. Bu yönüyle kentteki toplumsal ve sınıfsal değişimlerin de izlerini taşımaktadır. İlk etabı tamamlanan ve halen devam eden kapsamlı bir kentsel dönüşüm projesiyle tamamen başka bir çehreye bürünmekte olan mahallenin taşıdığı bu izler, tamamen silinmeden önce kayıt altına alınarak korunabilir.
Fredric Jameson’ın da belirttiği gibi durağan çerçevenin ve sabit bakış noktasının yanıltıcı doğasından dolayı fotoğraflar, mekanları tam ve doğru bir şekilde yansıtamazlar (2011, s. 188). Oysa hareketli görüntülere ve farklı bakış açılarına sahip olan belgesel filmler, belge fotoğraflardan farklı olarak, mekanları zaman-uzamsal bir şekilde kayıt altına alabilmektedir. O nedenle bu konudaki en işlevsel koruma yöntemlerden biri belgesel filmlerdir.
2016-2021 yılları arasında tamamladığımız, yurt içi ve yurt dışında önemli festival ve etkinliklerde gösterimi yapılan Metruk Vaha adlı belgeselimiz, yine Sahabiye Mahallesinde bulunan ve şu an tamamen yıkılmış olan bir sokağın farklı dönemlerine (boşaltma öncesi son yaşayanlar, boşaltılmış hali ve yıkılışı) tanıklık etmişti. Şu an yapımı devam eden Kalıntılar isimli yeni projemiz ise, bu sefer daha geniş kapsamlı bir şekilde mahallenin tamamına yakınının kaydını tutmaya çalışmaktadır. Çekimlerin ilk ayağı tamamen boşaltılmış olan ve yıkımı bekleyen (şu an yıkıldı) bir etapta yapıldı. Boşaltılmış bölgelerde hem binaların içinden, hem bina aralarındaki dış mekanlardan hem de yukarıdan genel ve detay 20 saatin üzerinde görüntü toplandı ve kısmen derlemesi yapıldı ve kurgu aşamasına geçildi. Proje başvurusuna gerekçe gösterilen ekipman eksikliği de büyük oranda post-prodüksiyon ve kurgu aşamayla ilgilidir.