Fermilab'daki NOvA ve ANNIE nötrino deneyleri için Fizik analizleri ve dedektör ArGe projeleri


Tıraş E. (Yürütücü), Bat A.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2021 - 2024

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Mart 2021
  • Bitiş Tarihi: Mart 2024

Proje Özeti

Erciyes Üniversitesi deneysel parçacık ve nötrino fiziği araştırma grubu olarak ülkemizden ABD’deki Fermi Ulusal Hızlandırıcı Laboratuvarı’ndaki (Fermilab) uluslararası nötrino deneylerinin ilk aktif katılımcı üyesi olduk. Bu deneylerin ilki ANNIE nötrino deneyi Fermilab’daki BNB nötrino ışını üzerinde, yerin 10 metre altına kurduğumuz 26 tonluk su Çerenkov dedektörü, Muon Menzil Dedektörü ve Kozmik Müon Veto Kalorimetresinden oluşmaktadır. NOvA uluslararası nötrino deneyi ise Fermilab’da NuMI nötrino ışını üzerinde yerin 100 metre altına kurulu 222-ton ağırlığındaki yakın dedektörü ile Fermilab’a 810 km uzakta kurulu ve yakın dedektörden yaklaşık 200 kat daha ağır olan uzak dedektöründen oluşmaktadır. NOvA deneyinin genel amacı evrende fotonlardan sonra en fazla parçacık olan nötrinoların özelliklerini incelemek ve nötrino formları (elektron, müon ve tau nötrinoları) arasındaki geçiş fazlarını deneysel hesaplamak. ANNIE deneyinin genel amacı ise nötrino-çekirdek (su moleküllerinin çekirdekleri ile) etkileşimlerinden ortaya çıkan nötronların sayısının deneysel olarak ilk kez tespit edilmesi, ve aynı zamanda ileride kurulacak nötrino deneyleri için yeni dedektör teknolojilerinin ArGe çalışmalarını yürütmek.

Bizim ANNIE deneyindeki rolümüz “Run Coordinator” olarak çok yönlü koordinasyon işlerinin yürütülmesi; deneyin 7/24 düzenli veri alması, elektronik sistemlerinin kontrol edilmesi, verilerin düzenli depolanması ve deneyin kontrolünü sağlayacak kişilerin takvimini oluşturup eğitimlerinin sağlanması gibi  görevler. Aynı zamanda da deneyin düzenli kalibrasyonu, simülasyon çalışmalarının yapılması ve Fizik analizlerinin  yapılması görevlerimiz arasında. NOvA nötrino deneyindeki amacımız ise yakın dedektör ile alınan verilerde Fizik veri analizlerinin yapılması, nötron çalışmalarına destek vermemiz ve simülasyon çalışmalarına aktif katılmamız. Bu proje ile Erciyes Üniversitesi adına her iki deneye aktif bilimsel katkı sağlamak ve uluslararası işbirliklerimizi güçlendirip başarılı sonuçlar elde etmeyi hedefliyoruz.