Akademik Veri Yönetim Sistemi
Özdemir I.(Yürütücü), Özdemir M., Güler Y., Güzel P., Muştu M.
Diğer Resmi Kurumlarca Desteklenen Proje, 2015 - 2019
Yaprakbitleri olarak bilinen Aphidoidae
(Hemiptera) türleri kültür bitkilerinde ekonomik kayıba neden olabilen önemli
zararlıları içermektedir. Yaprakbitlerinin bitkilerin çiçek, sürgün, meyve,
yaprak, gövde ve köklerinde beslenmeleri sonucunda; yapraklarda kıvrılma,
bitkide bodurluk, bitki organlarında deformasyonlar meydana gelir. Aphidoidea
üst familyasına bağlı türler beslenirken salgıladıkları balımsı madde üzerinde
saprofit funguslar gelişerek fumajin oluşmasına neden olurlar ve böylece
yapraklar asimilasyon görevini yapamaz duruma gelir. Yaprakbitleri doğrudan,
bitki fizyolojisini bozarak dolaylı olarak da virüs ve virüs benzeri
organizmalara vektörlük ederek kültür bitkilerinde önemli zararlara neden olabilmektedir. Projenin yürütüleceği Kayseri ilinde ise
bu familyaya ilişkin il merkezi ile sınırlı kalmış sadece bir çalışma yapılmııştır.
Aynı zamanda Türkiye’de bilinen yaprakbiti türlerinin üçte ikisine ait örneğin
Nazife Tuatay Bitki Koruma Müzesi
koleksiyonunda bulunmasına karşılık çalışma alanı olarak seçilen Kayseri
ilinden 5 kayıt, hiç örnek
bulunmamaktadır.
Bu çalışma
Kayseri ili ve ilçelerinde 2015 ve 2018 yılları arasında yaprakbiti
popülasyonunun yoğun olduğu aylarda arazi çıkışları yapılarak yürütülmüştür. Bu
amaçla, Kayseri’nin farklı bölgelerinden seçilen ev bahçesi, kurulu bahçe,
tarla ve yol kenarlarında belirli aralıklarla kültür bitkileri ve yakın
çevresindeki yabancı otlardan yaprakbiti örnekleri toplanarak, bu alanlarda
zararlı olan 89 tür belirlenmiş ve 41 adedinin İl için yeni kayıt olabileceği
düşünülmektedir.
Çalışma
sonucunda, Ülkemizde Aphidoidea faunasına ait bilinen tür sayısı ile ilgili
veri, doğal kaynak envanterinin gelişmesine katkı ve habitat tercihleri ile
ilgili yeni verilere ulaşılabildiği düşünülmektedir. Kültür bitkileri ve yakın çevresindeki yabancı
otlarda zararlı yaprakbiti türlerinin ana ve ara konukçuları hakkında bilgi
edinilmiştir. Aynı zamanda Nazife Tuatay Bitki Koruma Müzesi ve fauna veri
tabanlarına katkı sağlandığı düşünülmektedir.