ÖZKUL Y. (Yürütücü), KARADUMAN N.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2018 - 2021
-
Proje Türü:
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
-
Başlama Tarihi:
Temmuz 2018
-
Bitiş Tarihi:
Ağustos 2021
Proje Özeti
Genel popülasyonda büyüme, genetik ve epigenetik faktörler
arasındaki karmaşık bir etkileşimle belirlenir. miR-124, yetişkin beyninde özel
olarak ifade edilen en iyi karakterize edilmiş ve en bol bulunan miRNA’lardan
biri olup, bazı genlerin ifadesini doğrudan etkileyebilen epigenetik bir
faktördür.
Bu çalışmada miR-124’ün anabolik bir sistem olan GH-IGF-1
aksı üzerine etkisi araştırıldı. İlk olarak Balb/c ırkı fare embriyolarına miR-124-3p
mikroenjeksiyonu yapıldı. Mikroenjeksiyon sonrası doğan (paramutant/miR-124*) 5
erkek, 1dişi fare (F0) çalışma grubu olarak kullanıldı.Kontrol grubu olarak da 4
erkek, 4 dişi 8 fare kullanıldı. Kilo takibi yapılan bu farelerden, miR-124*
lar kendi aralarında kontrol fareler de kendi aralarında çiftleştirilerek F1
nesli elde edilmiştir.3 erkek 2 dişi olmak üzere 5 tane F1 miR-124* fare ve 4
erkek 10 dişi olmak üzere 14 tane kontrol fare kullanılmıştır. F1 nesli için de
kilo takipleri yapılmıştır. Ağırlık ve vücut büyüklüğü açısından farelerin çok
farklandıkları tespit edilmiştir. Daha sonra bu farelere ait hipotalamus, hipofiz
ve kan örneklerinde GH-IGF-1 yolağında görevli olan GH, IGF1,
GHRH, IGFBP5, GHR, IGF1R, IGFBP1, GHRL genlerinin ekspresyonları Real Time
PCR ile, GH ve IGF-1 genlerinin ekspresyonları ayrıca ELISA metodu ile de tespit
edilmiştir.
F0 miR-124*erkekler ve F1
miR-124*erkeklerin, kontrol erkeklere kıyasla ağırlık artışları istatistiksel
olarak anlamlı bulunmuştur (p<0,05). F0 miR-124*erkeklerin, F1
miR-124*erkeklere kıyasla daha ağır oldukları da istatistiksel olarak
belirlenmiştir (p<0,05).IGFBP1 in hipotalamustaki ekspresyon bulgularında F1
paramutant erkeklerin F0 paramutant erkeklere kıyasla istatistiksel olarak anlamlı
ekspresyon artışı görülmüştür (p<0,05). F0 paramutant erkek grubundaki GH
düzeyleri kontrolleriyle kıyaslandığında istatistiksel olarak anlamlı bir artış
saptanmıştır (p<0, 05). F0 paramutant dişinin de kontrollerine göre artmış
GH düzeyi izlenmiştir. İstatistiksel olarak anlamlı bulunamasa da her iki
cinsiyette de F0>F1>kontrol şeklindeki GH düzeyleri ve bununla korele GH
kan ekspresyon seviyeleri tespit edilmiştir. IGFBP5 geni için istatistiksel
olarak ispatlanamasa da tüm dokularda F0 ve F1 paramutant erkeklerde
kontrollerine göre belirgin ekspresyon artışı izlenmiştir. IGFIR kan ekspresyon bulgularında F1 paramutant erkeğin kontrol
erkek ve F1 paramutant dişilere göre istatistiksel olarak anlamlı olmasa da bariz
artmış ekpresyonu saptanmıştır.Dişilerde de birer örnek olmalarına rağmen her
iki jenerasyonda da kontrollerine göre artmış bir ekspresyon gözlenmiştir.
Sonuç olarak miR-124
enjeksiyonu farelerde kilo artışı ve iri fenotipe neden olmaktadır.Bu etkinin bir
sonraki kuşakta azalarak ta olsa devam ettiği belirlenmiştir. Bu küçülmenin IGFBP1
ekspresyonundaki artış nedeni ile olabileceği kanısındayız.Diğer taraftan GH ekspresyonundaki artış ile kilo
artışı arasında pozitif bir korelasyon olduğu diğer bir bulgumuzdur .IGFBP5 ve IGF1R genlerinin ise büyümeye katkı sağladıklarını düşündürecek sayısal
olarak ekspresyon bulgularımız olmakla birlikte,istatistiksel olarak anlamlandırılamamıştır.Bu
durumun temel nedeninin de örnek sayısındaki yetersizlik olduğunu
düşünmekteyiz. Bu mekanizmanın net olarak aydınlatılabilmesi ve bu çalışmanın desteklenmesi için daha fazla
örnek sayısıyla benzer çalışmalar yapılmalıdır.