Yakan A.(Yürütücü), Arslan K., Akyüz B., Sarıözkan S., Özkan H., Akçay A., et al.
TÜBİTAK Projesi, 2020 - 2023
İnsan beslenmesinde çok önemli bir hayvansal ürün olan kuzu eti her zaman talep gören ve önemini yitirmeyen bir
üründür. Günümüz koyun yetiştiriciliği faaliyetinde gelirin çok büyük bir kısmı kuzu eti üretiminden elde edilmektedir. Bu
sebeple kuzu eti hem üretici hem de tüketici bakımından oldukça önemlidir. Türkiye’deki koyun eti üretiminin büyük bir
kısmı Akkaraman ırkından sağlanmaktadır. Akkaraman ırkı Türkiye koyun varlığının hemen yarısını oluşturmaktadır ve
ağırlıklı olarak Orta Anadolu bölgesinde yetiştirilmektedir. Bu sebeple kuzu eti üretiminde önemli bir potansiyele sahiptir.
Bu çalışmada, Propylene glycol’ün (PG) Akkaraman kuzularında besi performansı, kesim- karkas ve et kalitesi
özellikleri ile enerji metabolizmasında yer alan bazı genlerin ve bu genlerin kodladığı proteinlerin ekspresyon seviyeleri
üzerine etkinliğinin araştırılması amaçlanmaktadır. Projenin hayvan materyalini Erciyes Üniversitesi Tarımsal Araştırma ve
Uygulama Merkezine ait merkez kampüsü içinde bulunan ünitede 72 baş, sütten kesilmiş erkek Akkaraman kuzu
oluşturacaktır. Çalışma; K (kontrol), PG1,5 (1,5 mL/CA 0,75 ) ve PG3 (3 mL/CA 0,75 ) grubu olmak üzere 3 ana grup ve her ana
grup için 60, 90 ve 120 günlük besi sürelerinden oluşan 3 alt grup (her alt grupta n= 8) üzerinde yürütülecektir. Beside
kuzular 4’er baş olarak 6,6 m 2 ’lik bölmelerde barındırılacak olup ticari kuzu büyütme yemi ile ad libitum ve 100 g/baş/gün
kuru yonca ile besiye tabi tutulacaklardır. PG her gün sabah saat 08:00’da oral yolla bireysel olarak verilecektir. Besi
süresince haftalık tartımlar yapılacak ve PG’nin dozu canlı ağırlık artışına göre her hafta yeniden hesaplanacaktır. Besi
başı ve besi sonunda alınacak kan örneklerinde yapılacak analizler ile PG’e karşı karaciğer ve böbrek fonksiyonları da
belirlenmiş olacaktır. Besi sonunda kesilen kuzularda besi performansı (yem tüketimi, canlı ağırlık artışı ve yemden
yararlanma oranı), kesim-karkas (karkas randımanı, baş, ayaklar, deri ve iç organların oranları, karkasta et- yağ ve kemik
oranları) ve et kalite özellikleri (pH, su tutma kapasitesi, pişirme kaybı, renk, kuru madde, ette protein ve yağ oranları, yağ
asidi kompozisyonu, MDA) belirlenecektir. Aynı zamanda ChREBP, SREBP-1c, PPARƔ ve DGAT1 genlerinin ekspresyon
seviyeleri karaciğer dokusunda, IGF-1, IGFBP4 ve DGAT1 genlerinin ekspresyon seviyeleri kas dokuda (M. Gluteus) ve
FABP4, C/EBPα, SREBP-1c ve PPARƔ genlerinin ekspresyon seviyeleri adipöz dokuda (gluteal bölge yağ dokusu)
belirlenecektir. Böylece PG’ün beside farklı dozlarda kullanımının enerji metabolizmasında görev alan genlerin hedef
dokularındaki (karaciğer, kas ve yağ doku) ekspresyon düzeyleri üzerindeki etkileri araştırılacaktır. Bununla birlikte bu
genlerin kodladığı proteinlerin ekspresyon seviyeleri Western Blot yöntemi ile tespit edilerek ilgili genlerin glikojenik
maddeler karşısındaki genetik/epigenetik etkileri de araştırılacaktır. Böylece gen ve protein ekspresyon sonuçları ile
bunların meydana getirdiği fenotip (besi performansı, kesim- karkas özellikleri, et kalitesi) arasındaki ilişkiler
hesaplanacaktır.