Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, -, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: WALID BOUHLEL
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Mahmut Doğan
Eş Danışman: Ahmet Evren Yetiman
Özet:
Bu çalışmada, Tarçın (Cinnamomum verum), İzmir Kekiği (Origanum onites L.) ve Kara Kekik (Origanum vulgare L.) bitkilerinden hidrodistilasyon yöntemiyle elde edilen hidrozoller (sırasıyla TH, İKH ve KKH olarak kısaltılan) ve Tarçın hidrozolün %3 malik asit (THM) ve %3 askorbik asitle (THC) katkılanmış karışımlarının belirli patojen mikroorganizmalar üzerindeki etkisi agar kuyu difüsyon metodu kullanarak incelenmiştir. Hidrozoller arasında bakteri, maya ve küflere karşı en yüksek mikrobiyosidal etkinlik, tarçın hidrozolünde gözlenmiştir. Hidrozollerin volatil kompozisyonu GC-MS kullanarak belirlenmiştir. İzmir kekiği hidrozolünün majör bileşeni olarak %84,15 oranla karvakrol, Kara kekik hidrozolün majör bileşeni olarak %99,67 oranla karvakrol olarak tespit edilirken, tarçın Hidrozolünün majör bileşeninin ise, %76,67 oranla sinnamaldehit olduğu tespit edilmiştir. Hidrozollerin antioksidan kapasitesi DPPH radikal süpürme yöntemiyle belirlenmiştir. Hidrozollerin antioksidatif kapasiteleri, İKH, KKH ve TH için sırasıyla %73,21, %72,95 ve %22,77 olarak tespit edilmiştir. THM ve THC'nin DPPH radikal süpürme aktiviteleri ise %30,54 ve %94,63 olarak belirlenmiştir. Hidrozollerin TS EN ISO 10993-5 standartlarına göre L-929 hücre hattında yapılan MTT sitotoksisite test sonuçlarına göre örneklerin hiçbirinde herhangi bir sitotoksik etki tespit edilmemiştir. Deneysel çalışmalar da geniş spektrumlu antimikrobiyal etkili olarak tespit edilen Tarçın hidrozolü ve THM ve THC karışımlarının model gıda ortamında (kaşar peyniri) koruyucu etkileri incelenmiştir. Ayrıca, 5 farklı test mikroorganizması (Escherichia coli O157:h7 ATCC 43895, Salmonella enterica sv. Typhimurium ATCC 14028, Staphylococcus aureus ATTC 25923, Candida albicans ATCC 10231 ve Aspergillus flavus ATCC 9643) ile kontamine edilen model gıda numuneleri, 15, 30 ve 45 dakika boyunca hidrozol karışımlarına daldırarak yıkanmıştır. Kontrol numunesi olarak su kullanılmıştır. Analiz sonucunda, tüm test mikroorganizmaları için hidrozol karışımlarının kontrole göre kaşar peynirinin mikrobiyal yükünü daha fazla düşürdüğü gözlenlenmiştir. Kontrol numunesi, kaşar peynirinin E. coli yükünü 1.3 log olarak düşürürken TH, THC ve THM kaşar peynirinin E. coli yükünü sırasıyla 2.56, 3.04 ve 3.3 log olarak azaltmıştır. C. Albicans için mikrobiyal yük kontrol örneğinde 0.28 log olarak azalırken, TH, THC ve THM hidrozollerinde sırasıyla 1.75, 1.74 ve 1.98 log azalmıştır. A. flavus için ise kontrol 0.34 log'luk bir azalmaya sebep olurken TH, THC ve THM hidrozollerinin kaşar peynirinin A flavus toplam yükünü sırasıyla 1.89, 1.73 ve 2 log azaltığı anlaşılmıştır. Uygulama sürelerinin, kaşar peynirinin mikrobiyal yükü üzerinde genel olarak önemli bir etkisi olmadığı tespit edilmiştir (p>0.05). Diğer bir taraftan, 4 haftalık depolama süresince partikül boyutu ve zeta potansiyeli analiz sonuçlarına göre hidrozol karışımlarının stabilitelerini koruduğu anlaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Hidrozol, Antimikrobiyal madde, Cinnamomum verum, Origanum onites L., Origanum vulgare L.