Radikalleşme süreçleri ve örgütlerin din referanslı bir terör hareketine dönüşmesi: DEAŞ örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fak., Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Muammer Doğaner

Danışman: Yunus Yoldaş

Özet:

Terör örgütlerini oluşturan sürecin analiz edilmesi, terörün örgütsel yapılanmasının ortaya çıkarılmasında ve teröre karşı mücadele etmek için geliştirilebilecek stratejilerin belirlenmesinde önemli rol oynar. Terör siyasi, sosyal ve dini düşüncelerin ve değerlerin şiddeti meşrulaştırmak için örgütsel bir yapı içinde eyleme dönüştürülmesi ile ortaya çıkar. Bu yüzyılda ortaya çıkan ve dünya gündeminde en fazla yer alan terör eylemlerinden bazıları da İslam dinini kendi sapkın inanışlarına göre yorumlayarak şiddete başvuran terör örgütleri tarafından gerçekleştirilmiştir. Günümüzde Ortadoğu, Avrupa ve Anglo-Amerikan toplumunu en fazla meşgul eden El Kaide ve DEAŞ din adına terör eylemlerine başvuran örgütlerdir. Haricilik ile ortaya çıkan, Vahhabililik-selefilik ideolojisinden beslenen bu örgütler dini söylemleri ve metinleri kullanarak taraftar toplamak için farklı stratejiler geliştirmişlerdir. Özellikle, dinin radikal köktenci yorumu DEAŞ'a katılımlarda önemli bir motivasyon kaynağıdır. DEAŞ gibi radikal terör örgütleri, beslendikleri ideolojiyi güçlü kılmak adına, dini kaynakları referans vererek taraftar kazanır ve örgüt bünyesindeki militanları motive ederler. Eleştiren, karşıtlarına karşı saldırgan bir tutum içinde olan güçlü liderler aracılığı ile hedef ve eylemlerini ilahi emrin bir gerekliliği gibi sunarak propaganda yaparlar. Bu stratejiler Müslüman ve gayri-Müslim toplumlara büyük çapta zarar veren ayrışma, çatışma, kargaşa, hatta savaşlara neden olabilmektedir. Bu çalışmada, radikal bir din anlayışını benimseyen, dini metinleri katı bir bakış açısı ile ele alan ve şiddeti öngören dini-radikal ideolojiye sahip DEAŞ terör örgütü ele alınacak ve DEAŞ'ın taraftar kazanmak için geliştirdiği örgütsel üyelik stratejileri incelenecektir. Araştırmada radikalleştirme ve dini-referansla eleman kazanma stratejilerinin örgütsel yapının incelenmesinde ve anlaşılmasında önemli bir rolü olduğu savunulmaktadır. Anahtar kelimeler: Radikalleşme, Terör, Din-Referanslı Şiddet ve Terörizm, DEAŞ, Örgütsel Üyelik Stratejileri.