Kaz Dağlarındaki Organik ve Konvansiyonel Zeytin Üretiminin Çevresel Etkileri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HATİCE DAL

Danışman: Evrim Karaçetin Bell

Özet:

Çalışmanın amacı, Kaz Dağları’ndaki zeytin üretim uygulamalarını daha enerji verimli ve çevreye karşı daha duyarlı kılan unsurları belirlemektir. Enerji verimliliği ve Yaşam Döngüsü Analizi’nde “beşikten çiftlik kapısı” yaklaşımı ile sürdürülebilir ve ekolojik olarak sağlam kültürel değerlere sahip olan uygulamalar belirlenmiş ve işletme karlılığını koruyarak sürdürülemez uygulamaların ortadan kaldırılabilmesi için öneriler sunulmuştur. 

Enerji verimliliği fazla olan tarım sisteminin teknik performansı yüksek ve çevreye verdiği zarar daha azdır. Ayrıca organik zeytinlikler, çevreye konvansiyonel zeytinliklerden daha az zararlıdır. Bu hipotezleri doğrulamak için Kaz Dağları’ndaki zeytinliklerde 2015 ve 2016 yıllarında TÜBİTAK kapsamında yapılmış anket verileri, farklı (organik ve konvansiyonel) tarım uygulamalarının enerji verimliliği ve potansiyel çevresel etkilerini belirlemek için kullanılmıştır.

Organik tarım sistemlerinin, konvansiyonel tarım sistemlerinden daha enerji verimli olduğu belirlenmiştir. Sebebi ise konvansiyonel tarım uygulamalarında gübre üretiminden kaynaklı dolaylı enerji girişi, organik tarım uygulamalarından daha yüksektir. 

Çevresel etki kategorilerinde organik ve konvansiyonel tarım uygulamalarının biyçeşitlilik kayıpları ve ötrofikasyona katkıları arasında fark bulunamamıştır. Konvansiyonel tarım sistemlerinin enerji kullanımı ve küresel ısınmaya etkisi organik tarım sistemlerininkinden daha yüksek olduğu belirlenmiştir. 2015 yılında organik tarım uygulamalarının, 2016 yılında ise konvansiyonel tarım uygulamalarının asidifikasyona etkileri daha yüksek çıkmıştır. Sebebi ise 2015 yılında organik tarım uygulamalarının hektar başına kullandıkları toplam gübre miktarı daha yüksektir.