Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: DEMET YILDIRIM
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Bilal Cemek
Eş Danışman: Ali Ünlükara
Özet:
Sulu tarım, sürdürülebilir yeterli kalitede su kaynağına bağımlıdır. Dünyada ve ülkemizde en
büyük alansal paya sahip yağışa dayalı kuru tarım alanlarında bitkisel üretim üzerine yağışların
miktarı ve dağılımı belirleyici unsurdur. Yağmur suyunun en etkin şekilde kullanılmasını
sağlayıcı çeşitli mikro havza su hasadı sistemleri geliştirilerek bitkinin ihtiyacı olan su
karşılanmaya çalışılmaktadır. Özellikle yarı kurak iklime sahip olan Karadeniz bölgesinde
mikro havza su hasadı sistemleri ile düşen yağışın sebze yetiştiriciliğinde etkin bir şekilde
kullanılması sağlanabilir. Bu sistemler ile toprak ve su kaybı azalmakta, yer altı sularına katkı
sağlanmakta ve buharlaşma düşmektedir.
Bu çalışmada tarla içi mikro havza su hasadı tekniği ile salçalık biber yetiştirilmiştir. Deneme
Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsüne ait Bafra deneme istasyonunda yürütülmüştür.
Denemede yağmur suyunun hasadı için ise üç farklı plastik kaplı sırt genişliği (S1: 100 cm, S2:
120 cm ve S3: 140 cm) dikkate alınmıştır. Sırtlar arasında bitkinin yetiştirilmesi, gübre
uygulamaları ve sırtlardan akan yağış sularının depolanabilmesi için 80 cm karık alanı
bırakılmıştır. Karıklarda çift sıra salçalık biber yetiştirilmiştir. Mikro havza su hasadı
tekniğinin etkinliğini ortaya koyabilmek için bu üç su hasadı konusuna karşılık olarak 3
kontrol konusu (K1: 90 cm, K2: 100 cm, K3= 110 cm) bulunmaktadır. Tesadüf blokları deneme
desenine göre her konunun 3 kez tekrarlandığı denemede bloklar tesviye eğrilerine paralel
şekilde oluşturulmuştur.
Çalışmanın 2017 yılında S1, S2, S3, K1, K2, K3 konularından sırasıyla 3319.7 kg da-1
, 2539.1
kg da-1
, 2298.7 kg da-1
, 1971.6 kg da-1
, 1742.4 kg da-1 ve 1831.6 kg da-1
, 2018 yılında sırasıyla
ortalama 2716.5 kg da-1
, 1919.7 kg da-1
, 1471.4 kg da-1
,1092.3 kg da-1
, 981.0 kg da-1
, 895.4 kg
da-1 verim elde edilmiştir. S1 konusunda verim 2017 ve 2018 yıllarında sırasıyla %68 ve %149
oranında artmıştır. Toplam su tüketimi değerleri, 2017 yılında S1, S2, S3, K1, K2, K3
konularında mevsim boyu sırasıyla 213 mm, 203 mm, 193 mm ve 183 mm, 178 mm, 175 mm
2018 yılında ise sırasıyla 221 mm, 214 mm, 208 mm, 170 mm, 155 mm, 159 mm olarak
hesaplanmıştır. Bitki boyu, yaprak alan indeksi, su kullanım etkinliği su hasadı konularında
kontrol konularında göre daha yüksek bulunmuştur. En yüksek karlılık (1.44) ve finansal
etkinlik (1.63 $ m-3
) S1 konusundan else edilmiştir. Çalışma sonucuna göre, 100 cm sırtı örtülü
80 cm karık alanına sahip S1 mikro havza su hasadı konusunda yüksek verim elde edilen konu
önerilmiştir.