Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ŞEYMA AYTEKİN
Danışman: Esen Dağaşan Bulucu
Özet:
Bu çalışmada ısıl işlem prosedürünün (kritik
sıcaklıklar arasında ve kritik sıcaklıklar üzerinde tavlama), ısıl işlem
sıcaklığının, soğutma hızının ve temperleme ısıl işleminin mekanik davranış üzerindeki
etkisi araştırılmıştır. Çalışmalarda düşük karbon içeriğine
sahip AISI 7131, AISI 1020 ve AISI 8620 çelikleri kullanılmıştır. Birinci grup
numunelere homojenizasyon ve normalizasyon ısıl işleminden sonra kritik
sıcaklıklar arasında tavlama (çift faz) ısıl işlemi uygulanmıştır. Kullanılan
çeliğin bileşimine göre hesaplanan AC1 ve AC3 kritik
sıcaklıkları arasındaki bir sıcaklıkta belirli süre bekletilen numuneler bu
sıcaklıktan hızlı soğutma yardımıyla soğutulmuştur. Soğutma hızının etkisini
görebilmek için numuneler su ve yağ olmak üzere iki farklı ortamda
soğutulmuştur. İkinci grup numunelere ise homojenizasyon ve normalizasyon ısıl
işleminden sonra AC3 üzerinde seçilen iki farklı kritik sıcaklıkta
kritik tavlama ve yine belirlenen iki farklı ortamda kritik soğutma uygulanmıştır.
Uygulanan ısıl işlemlerden sonra hem temperlenmiş hem de temperlenmemiş
standart numuneler hazırlanmıştır. Isıl işlem parametrelerinin etkisini
görebilmek için ısıl işlem görmemiş (ticari olarak temin edildiği haliyle), homojenize
edilmiş ve normalize edilmiş numunelere de sertlik ve mikrosertlik testleri
uygulanmıştır. Isıl işlemler sonrasında çeliklerden alınan numuneler abraziv
kesici, kalıplama ve parlatma cihazları ile optik mikroskop altında incelemeye
uygun hale getirilmiştir. Numunelerin sertlik ve mikrosertlik değerleri ölçülmüştür.
Söz konusu çeliklerin Taber test cihazı ile aşınma davranışı üzerinde
belirtilen parametrelerin etkisinin tespit edilebilmesi için aşınma testleri iki
farklı yük değerinde gerçekleşmiştir. Numuneler deneyler öncesinde ve
sonrasında hassas terazide tartılarak kütle kaybı tespit edilmiştir.