Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÜMMÜGÜLSÜM ŞİMŞEK
Danışman: Ali Ünlükara
Özet:
Bitki su tüketimi tahminlerinde atmosferin bitki
üzerindeki buharlaştırma talebi, referans evapotranspirasyon (ETo) ile
gösterilmektedir. ETo ile bitki gelişme dönemine göre değişen bitki
katsayıları çarpılarak bitki su tüketimi tahmin edilir. Standart bir yöntem
olarak referans evapotranspirasyon hesaplamalarında FAO 56 Penman-Monteith
yöntemi kullanılmaktadır. Herhangi bir bölgenin referans evapotranspirasyon
hesaplamaları için öncelikle yerel Angstrom katsayılarının kullanılması tavsiye
edilmektedir. İşte bu çalışmanın birincil amacı İç Anadolu Bölgesi için yerel Angstrom
katsayılarının belirlenmesidir. Bu amaçla Devlet Meteoroloji İşleri Genel
Müdürlüğü’nden İç Anadolu Bölgesi’nde yer alan illere ilişkin uzun yıllar iklim
verileri temin edilmiştir. İç Anadolu Bölgesi’nde yer alan Kayseri, Ankara,
Kırıkkale, Kırşehir, Aksaray, Yozgat, Sivas, Niğde, Karaman illeri Angstrom
katsayıları saptanmıştır. Güneş radyasyonu verilerindeki problemler nedeniyle
Konya, Nevşehir, Çankırı ve Eskişehir için Angstrom katsayıları belirlenememiştir.
İllere ilişkin belirlenen Angstrom katsayıları kullanılarak aylık ortalama
referans evapotranspirasyon verileri hesaplanmıştır. Angstrom katsayıları
belirlenemeyen 4 ilde ise önerilen as= 0.25 ve bs= 0.50
ile hesaplamalar gerçekleştirilmiştir. Uzun yıllar ETo veri serisine
frekans analizi yapılmış ve zamanın %5, %10, %25, %50, %75 ve %95 ihtimalle
görülmesi muhtemel ETo değerleri belirlenmiş ve frekans eşitlikleri
verilmiştir. Yıllık ortalama toplamlar bakımından en düşük ETo
değerine 1133 mm ile Çankırı ili ve en yüksek 2228 mm ile Karaman ili sahip
olmuştur. Tüm illerde yıllık toplam ETo değerleri, Türkiye’de
Sulanan Bitkilerin Bitki Su Tüketimleri rehber değerlerinden %21.1-95 oranında
daha yüksek çıkmıştır.