OSMANLI MÜELLİFLERİNİN ESERLERİNDE MEZHEBÎ KONULARIN İNCELENMESİ (XVI. YÜZYIL TAŞKÖPRİZÂDE İSAMEDDİN AHMED BİN MUSTAFA EFENDİ ÖRNEĞİ)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Temel islam Bilimleri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Djavıt RAMADANOSKİ

Danışman: Yusuf Benli

Özet:

XVI. yüzyıl Osmanlı Devleti’nin yükseliş dönemidir. Bu yüzyılda zirvede olunan ilim alanında da çok sayıda seçkin ilim adamları yetişmiş ve önemli eserler bırakmışlardır. Osmanlı’nın yükseliş devrinde Kelâm ilminde şerh ve haşiye çalışmalarının ağırlıkta olduğu görülse de özgün eserler de verilmiştir. Özellikle bu yüzyılda ilmiye sınıfı içerinde tedris ve telif gibi faaliyetleriyle tanınan Taşköprizâde İsameddin Ahmed Efendi de İslâmî ilimlerin her dalında temâyüz eden bir şahsiyet olarak dikkat çekmektedir. Taşköprizâde Ahmed Efendi felsefe, kelâm, mezhep ve tasavvufu şahsında birleştirerek klasik bir âlim tipini temsil etmiştir. Bu müellifin Hanefî-Matüridî ekolünü benimsediği ve hem devlet kademeleri hem de toplum nezdinde vazife ve eserleriyle Sünnî İslâm anlayışının yerleşmesi için yoğun çaba harcadığı hissedilmektedir. Döneminin ilmî birikimini yansıtan çok sayıda eser telif ettiği ve bu eserlerin de kendisinden sonra asırlardır tesirini sürdürdüğü bilinmektedir. Ayrıca günümüzde de muhtelif bilim alanlarında bilimsel çalışmalara konu edildikleri görülmektedir. Bu araştırma da Taşköprizâde Ahmed Efendi eserlerinde mezhebî meseleleri tespit etmek ve konuyla ilgili bazı örnekler üzerinden İslam Mezhepler Tarihi açısından analizler yapmayı hedeflemiştir.